Zadl.
• Less - geneza eoliczna. Stanowi je najdrobniejszy materiał wywiewany z utworów lodowcowych, pustynnych i zdeponowany winnym miejscu. Skład mineralny lessów: (60-70% obj.) to pył kwarcowy spojony węglanem wapnia (10-15% obj.), ponadto miki i minerały ilaste (20 -40% obj.) oraz dwutlenki żelaza, które nadają tym skałom brunatno-żółtawe zabarwienie. Ziarniste składniki lessów są zazwyczaj dobrze wysortowane. Duża makro-porowatość. Występowanie: Wyżyna Lubelska, Wyżyna Małopolska, Pogórza Karpackie (Jarosław, Przeworsk, Przemyśl) Less, loes, skała osadowa należąca do grupy skał okruchowych. Składa się głównie z drobnych ziam kwarcu (60-70%), węglanu wapnia (10-25%) oraz minerałów ilastych (10-20%). Zawiera także domieszki skalenia, miki oraz wodorotlenków żelaza i glinu.
Less jest skałą zwartą, miękką, porowatą, nie wykazującą warstwowania. Jego struktura jest gruzełkowata, dominuje frakcja pyłowa. Barwa lessu jest żółta lub żółtokremowa. W głębszych partiach profilu widoczne są często niewielkie konkrecje węglanu wapnia nazywane kukiełkami lessowymi, a także podłużne kanaliki będące śladami roślinności, wśród której się on osadzał. Powstaje w wyniku nagromadzenia pyłów niesionych przez wiatr (akumulacja eoliczna).
Europy, Ameryki Północnej i Południowej. W Polsce występuje na północnych zboczach Sudetów, Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Małopolskiej i Pogórzu Karpackim. Stanowi skałę macierzystą dla żyznych gleb (m.in. czarnoziemów).
b)Zmiany uwilgotnienia powoduj □ dudę zmiany cech wytrzymałoCciowo-deformacyjnych. W stanie zwartym, półzwartym i twardoplastycznym lessy (zarówno pyły i gliny pylaste) charakteryzuj □ siD wysokimi parametrami wytrzymałoDciowymi oraz niewielko □cidliwodcid i stanowi □ korzystne podło De budowlane. W warunkach znacznego (i nagłego) nasycenia wodD czDsto nastDpuje szybka redukcja ich objdtoDci, która okredlana bywa terminem osiadania zapadowego.
2.
Arkoza (piaskowiec arkozowy, skaleniowy) - zasobne w skalenie alkaliczne (ponad 25 % ortoklazu). Znana - arkoza kwaczalska występująca w okolicy Krakowa, powstała na lądzie w warunkach klimatu suchego Szarogłazy (piaskowce szarogłazowe, lityczne) - w szkielecie ziarnowym dominują okruchy skalne i minerały blaszkowe. Występują mi. in. w Karpatach fliszowych, górach Bardzkich (struktura bardzka), Zagłębiu Wałbrzyskim.
Porfir
Opis petrograficzny grupy skał: Typ skały 1 : wylewna lub subwulkaniczna, kwaśna lub obojętna Barwa: brunatna, czerwonawa, zielonawe (zależne od stopnia utlenienia żelaza) Struktura2 : pełnokrystaliczna (czasem półkrystaliczna), porfirowa (afanitowa trudno rozpoznawalna masa kwarcowo-skaleniowa, w której znajdują się makroskopowo widoczne kryształy skaleni (alkaliczne/plagioklazy), kwarcu i/lub biotytu oraz homblendy) Tekstura2 : zbita, bezładna Skład mineralny3 : zmienny! - skalenie (alkaliczne/plagioklazy), tlenki i wodorotlenki żelaza, kwarc w przypadku porfirów kwarcowych, homblenda, biotyt, może wystąpić szkliwo
3 .
a) budowa montmomolitu
Trójwarstwowy
Tworzy bardzo drobne, łuskowate kryształy o średnicy nie przekraczającej 1 mikrometra. Występuje w skupieniach zbitych, woskowych lub ziemistych i proszkowych.
b) Dobrze pochłania wodę (ośmiokrotna objętość), odbarwia się. Powierzchnia może prowadzę do zapadlisk po przez zwiększanie swojej objętości