6827069105

Strona 1 z 35

Wykład 1

Pojęcie propedeutyki rolnictwa, funkcji rolnictwa, działów, gałęzi i działalności

Propedeutyka - nauka wstępna, poznawanie podstaw wiedzy z jakiejś dziedziny; przedmiot nauczania wprowadzający w podstawowe zagadnienia danej nauki.

Propedeutyka rolnictwa - przedmiot nauczania wprowadzający w podstawowe zagadnienia rolnictwa i przygotowujący do szcegółowego poznawania rolnictwa.

Rolnictwo - gałędź produkcji ma na celu dostarczenie żywności oraz surowców dla przemysłu a wykorzystuje do tego siły przyrody.

Rolnictwo jako nauka - powiązany ze sobą zespół dziedzin i dyscyplin naukowych opierających się o podstawowe nauki przyrodnicze i techniczne, a także społeczne.

Rolnictwo - profesja, zawód a jednocześnie sposób i styl życia człowieka.

Agronomia - nauka o produkcji roślinnej wraz ze specjalnościami z nią związanymi takimi jak chemia rolna, gleboznawstwo, botanika rolnicza.

Agrotechnika - całokształt decyzji, czynności i zabiegów technicznych w produkcji roślinnej prowadzonej na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych.

Produkcja rolnicza - zaspokaja podstawowe potrzeby biologiczne człowieka poprzez dostarczenie mu produktów żywnościowych do bezpośredniego spożycia lub dalszego przetwarzania.

Gospodarstwo rolne - jednostka użytkującą ziemię i wytwarzająca artykuły żywnościowe lub surowcowe pochodzenia rolniczego dla przemysłu. Są to zarówno małe gospodarstwa jak i wielkie.

Przedsiębiorstwo rolne - to gospodarstwo samodzielne finansowo, wytwarzające produkty na sprzedaż, posiadające osobowość prawna np. Państwowe gospodarstwa rolne i spółdzielnie produkcyjne wpisane do rejestru przedsiębiorstw oraz duże gospodarstwa indywidualne produkujące na sprzedaż.

Formy własności gospodarstw

1.    Prywatne

a)    rodzinne

b)    duże gospodarstwa prywatne (sezonowy najm pracowników)

c)    duże gospodarstwa farmerskie (w całości oparte na pracy najemnej)

2.    Państwowe (Własność Skarbu Państwa) pracownicy najemni są zatrudniani w oparciu o umowę o pracę

3.    Spółdzielcze (własność prywatna, dobrowolne zrzeszenie się rolników będących członkami spółdzielni, wyjątkowo zatrudniające pracowników najemnych)

4.    Gospodarstwa dzierżawione z zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa (ziemia i trwałe środki produkcji są nadal własnością Skarbu Państwa, a dzierżawca płaci za możliwość korzystania z nich)

Funkcje gospodarstwa rolnego

Wytwarzanie produktów rolnych obejmujących:

-    produkcję roślinna zwaną produkcją pierwotna, która wytwarza gotowe artykuły spożywcze, surowce pochodzenia roślinnego i pasze

-    produkcję zwierzęcą zwaną produkcja wtórną, która przetwarza pasze na produkty spożywcze i surowce pochodzenia zwierzęcego

Wytworzone w gospodarrstwie produkty rolne mogą być:

-    zużyte we własnym gospodarstwie

-    przetworzone lub uszlachetnione w gospodarstwie (np. pasze na mleko, mięso i wełnę, mięso i mleko na przetwory we własnych mleczarniach lub masarniach)

-    sprzedane w postaci pierwotnej lub po przetworzeniu

Dział - ogół gałęzi i działalności w których sa wykorzystywane podobne metody i środki produkcji (produkcja roślinna, zwierzęca, przetwórstwo, usługi)

Gałęzie - to grupy roślin lub działalności o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierząt tego samego gatunku (1 .zboża, roś.okopowe, pastewne, 2.bydło, trzoda chlewna, owce, drób)

Działalność - obejmuje pozyskiwanie jednolitego produktu z zastosowaniem tej samej technologii produkcji (lżyło, owies, pszenica, 2.krowy, jałówki, cielęta, opasy)

POWIĄZANIA MIĘDZY DZIAŁAMI:

1.    Przez maksymalne wykorzystanie surowców i produktów ubocznych

-    obornik

-    pasze

-    produkcja roślinna i zwierzęca dostarczają surowce dla przemysłu rolnego

-    odpady z przemysłu rolnego są często dobrymi paszami dla zwierząt (np. serwatka)

2.    Przez racjonalne wykorzystanie pracy i środków produkcji

-    odpowiedni dobór roślin (o różnych terminach siewu i zbioru)

-    dział produkcji zwierzęcej daje stałe zatrudnienie w ciągu roku