6830719315

REGULATORY WZROSTU ROSLIN/FITOHORMONY

* syntezowane przez rośliny w małych ilościach, ale wykaztijące dużą aktywność fizjologiczną * związki wielofunkcyjne , uczestniczące w regulacji różnych procesów fizjologicznych * w regulacji każdego procesu bierze udział zespół związków działających synergistycznie lub antagonistycznie

I

AKTYWATORY WZROSTU I ROZWOJU

i

i

I

INHIBITORY WZROSTU I ROZWOJU

* związki o charakterze antagonistycznym (hamujące wzrost i rozwój * wielofunkcyjne, działają na wiele sposobów

ZWIĄZKI EGZOGENNE

* regulatory sztucznie wprowadzane do roślin w postaci syntetycznych preparatów, produkowanych przemysłowo

ZWIĄZKI ENDOGENNE

* naturalne regulatory, wytwarzane przez rośliny na własne potrzeby

AUKSYNY

*    pochodne kwasu indolilooctowego

*    wywołigą wydłużanie komórek w strefie wzrostu rośliny

*    koleoptyl - cylindryczna pochewka liściowa

rozwijająca się w początkowej fazie kiełkowania u niektórych jednoliściennych, na której przeprowadzano pierwsze eksperymenty z auksynami

*    w pierwszych dniach po wykiełkowaniu rośnie intensywnie, jednak nie na skutek podziałów komórek, lecz silnego wydłużania się (elongacji)

*    odcięcie wierzchołka koleoptylu hamuje całkowicie jego wzrost

*    jeśli wierzchołek umieścimy z powrotem w miejscłmutantom) ich normalny wzrost (groch,

odcięcia, to wzrost wydłużeniowy zostanie    fasola, kukurydza)

wznowiony

*    jeżeli odcięty wierzchołek położy się na małym

GIBERELINY

CYTOK1NINY

*    pochodne 6-aminopuryny

*    przyspieszają cytokinezę. a w konsekwencji podziały komórkowe

*    kinetyna - pierwsza cytokinina wyizolowana z preparatów pochodzenia zwierzęcego

*    zeatyna - później wyizolowana z

*    związki wielofunkcyjne o różnym działaniu

*    złożona budowa chemiczna, oparta na szkielecie gibanu

*    syntezowane głównie w młodych, szybko rosnących organach, gdzie wywołują podziały komórkowe i elongację

*    po raz pierwszy wyizolowane z grzyba

Glberella fujikurol , który atakował siewki ryżu dojrzałych ziarniaków kukurydzy na plantacjach w Japonii, wywołując ich    * cytokininy występują w częściach

nadmierny wzrost (szalone siewki)    rośliny, w których zachodzą bardzo

*    występują u grzybów, roślin i bakterii    intensywne podziały komórkowe

*    potrafią przywracać karłowatym odmianom (kiełkujące nasiona, młode liście i

owoce, wierzchołki wzrostu korzeni i pędów)

*    wystarczy nanieść na wierzchołek młodej, karłowatej siewki kilka kropel roztworu

ETYLEN

*    gazowy inhibitor,

produkowany przez rośliny z różnych związków (np. B-alaniny. metioniny)

*    jego produkcję i działanie stymulują auksyny

*    hamuje produkcję i działanie auksyn

KWAS ABSCYSYNOWY (ABA)

*    antagonista auksyn w procesie wydłużania komórek i opadania liści

*    antagonista giberelin w procesie spoczynku pąków bocznych

*    antagonista cytokinin w procesie starzenia się organów

bloczku agarowym, a po kilku godzinach bloczek gibereliny, a po kilku dniach siewka dorówna umieści się w miejscu odcięcia, to koleoptyl także wzrostem odmianie normalnej wznowi proces wydłużania się    * zastosowanie gibereliny u odmian

*    w wierzchołku koleoptylu syntezowane są    wysokopiennych nie daje efektów

substancje (auksyny), które przemieszczają się do * przyczyną karłowatości jest niedostatek niżej lezących komórek i stymulują ich wydłużanie endogennej gibereliny lub nadmierna ilość

*    auksyny syntezowane są głównie w stożkach Inhibitora hamującego wzrost

wzrostu łodygi i stąd transportowane są do innycl* egzogenna giberelina uzupełnia niedostatek części rośliny    endogennej i znosi działanie inhibitora

*    wpływają także na wiele innych procesów    * w pewnych przypadkach gibereliny wykaziją

fizjologicznych    aktywność fizjologiczną zbliżoną do auksyn

*    na ich działanie szczególnie wrażliwe są korzenie* sprzyjają gromadzeniu się w tkankach

i pędy boczne (juz w stężeniach fizjologicznych endogennych auksyn i w ten sposób pośrednio hamują ich wzrost), łodygi natomiast znacznie stymulują np. wydłużanie łodyg i wzrost owoców mniej (działają stymulująco na jej wzrost)

*    zdolność cytokinin do wywoływania podziałów komórkowych niektórych tkanek zależy od auksyn (odpowiedni stosunek ilościowy tych związków powoduje wzrost i różnicowanie się tkanek i organów - organogenezę)

*    potrafią opóźniać proces starzenia się organów i tkanek roślin (np. odcięte liście niektórych roślin, umieszczone w roztworze cytokininy, przez długi czas zachowują świeżość i zieloną barwę)

*    mogą odmładzać także liście, które się zestarzały i pożółkły, pobudzając je wytwarzaniem chlorofilu

ZNACZENIE SYNTETYCZNYCH REGULATORÓW WZROSTU

*    znajdują szerokie zastosowanie m.in. w rolnictwie, sadownictwie i ogrodnictwie

*    auksyny

-    ukorzenianie sadzonek drzew i krzewów (dolne części moczy się w roztworze syntetycznej auksyny o określonym stężeniu)

-    stymulacja rozwoju beznasiennych owoców przez opryskiwanie kwitnących roślin (pomidory)

*    preparaty giberelinowe

-    stosowane w winnicach (uzyskuje się dzięki nim duże i wcześniej dojrzewające bezpestkowe winogrona)

*    cytokininy

-    stosowane jako inhibitory starzenia do przechowywania warzyw

*    preparaty z etylenem

-    proces dojrzewania owoców

-    defoliacja (proces przyspieszania opadania liści), jesienią poddaje się zabiegowi sadzonki drzew, co pozwala na zmniejszenie natężenia transpiracji i sadzonki znacznie lepiej znoszą okres zimowy