1
ĆWICZENIE 7. ORGANIZACJA PRODUKCJI ROŚLINNEJ
Dział gospodarstwa - część gospodarstwa biorąca udział w jednym z czterech głównych rodzajów działalności produkcyjnej: produkcji roślinnej, zwierzęcej, przemyśle rolnym, usługach.
Gałąź - siły wytwórcze służące do uprawy grupy roślin charakteryzujących się podobnymi wymaganiami (gleba, nawożenie, stanowisko w płodozmianie) lub chowu grupy zwierząt należących do jednego gatunku (bydło, trzoda, owce).
Działalność - cześć gałęzi gospodarstwa, czyli zespół sił wytwórczych służących do produkcji określoną metodą jednorodnego produktu głównego (np. produkcja pszenicy, żyta, mleka).
Dział produkcji roślinnej dzieli się na następujące gałęzie:
- zboża (4 podstawowe zboża, mieszanki zbóż, gryka, proso),
- okopowe (ziemniaki, buraki cukrowe, warzywa połowę, okopowe pastewne),
- strączkowe na nasiona (groch, wyka, łubin, bobik),
- przemysłowe i specjalne (oleiste, włókniste, tytoń, chmiel, zioła),
- pastewne potowe (lucerna, koniczyna, mieszanki traw),
- sady
- użytki zielone
Struktura zasiewów - określa procentowy udział powierzchni zajmowanej przez poszczególne rośliny uprawiane w gospodarstwie w ogólnej powierzchni gruntów ornych (zasiewów).
Charakteryzuje sposób wykorzystania gruntów ornych objętych zwykle gospodarką płodozmienną; ma związek z ilością i rodzajami płodozmianów, pozwala określić: sposób zmianowania, częstotliwość nawożenia obornikiem, proporcje upraw pozostawiających dobre i złe stanowisko.
Struktura upraw - procentowy udział powierzchni wszystkich roślin uprawianych na użytkach rolnych należących do gospodarstwa do ich ogólnej powierzchni.
Daje najpełniejszy obraz organizacji produkcji w dziale roślinnym (bierze pod uwagę wszystkie działalności); pozwala określić:
- intensywność działu roślinnego,
- obszar na którym produkowane są pasze objętościowe (zielonki, siano), czego nie daje struktura zasiewów, duża ilość użytków zielonych obniża intensywność działu roślinnego, ale dostarcza dużej ilości pasz dla inwentarza.
Struktura upraw i zasiewów (gałęziami) w Polsce w 2003 r.
Roślina |
Powierzchnia [tys. ha] |
Struktura zasiewów |
Struktura upraw |
Plon [ąfha] |
ZBOŻA |
7807 |
71,6 |
48,2 |
28,7 |
W tym: pszenica | ||||
żyto | ||||
jęczmień | ||||
owies | ||||
mieszanki zbóż | ||||
OKOPOWE |
1902 |
173 |
11,8 | |
W tym: ziemniaki |
766 |
7,0 |
179 | |
buraki cukrowe |
286 |
410 | ||
buraki pastewne |
57 |
379 | ||
warzywa |
198 |
120-400 | ||
kukurydza ziarno |
239 |
52,1 | ||
kukurydza pasza |
356 | |||
PRZEMYSŁOWE |
286 |
4,4 |
2,9 | |
PASTEWNE |
401 |
3,7 |
2,5 | |
W tym: koniczyna i lucerna |
198 |
44,1 | ||
POZOSTAŁE |
301 |
23 |
1,9 | |
Razem powierzchnia zasiana |
10889 |
100,0 |
67,3 | |
Pozostałe grunty orne (nieui.) |
1761 |
10,9 | ||
RAZEM GRUNTY ORNE |
12650 |
78,2 | ||
ŁĄKI |
2341 |
14,6 | ||
PASTWISKA |
928 |
5,7 | ||
SADY |
250 |
1,5 | ||
RAZEM UŻYTKI ROLNE |
16169 |
100.0 |