90
świat. Cudowni mężczyźni z korbkę (1978) ewokujący początki filmowego szaleństw na ziemiach czeskich, sentymentalne, przesiąknięte duchem epoki międzywojnia a(|. aptacie Yanćury (Kapryśne lato. Koniec starych czasów) i wreszcie urocze Postrzyżyn - to podstawowe oblicze twórczości Menzia.
4. Adaptacje
Żaden z filmów Menzia (nie licząc dokumentalnej etiudy z filmu 10 minut później Wiolonczela) me powstał na podstawie oryginalnego autorskiego scenariusza podpisanego wyłącznie nazwiskiem reżysera. Nie znaczy to oczywiście, że Menzel nie pracował nad scenariuszami swoich filmów - w większości wypadków był ich współautorem, zaś przy Obsługiwałem angielskiego króla (2006) sam pracował nad adaptacją, jednak za ws2c punktem wyjścia było dla niego dzieło literackie - opowiadanie, powieść, dramat bądź oryginalny scenariusz Menzel jest doskonałym adaptatorem, w jego rękach nawet książka, która początkowo nie wzbudzała zachwytów, stawała się punktem wyjścia dla doskonałego filmu (było tak chociażby z Pociągami pod specjalnym nadzorem).
Zaadaptowałem dla kina wiele książek Literatura jest dla mnie wyzwaniem. Trzeba znałezc dla pewnych treści nowv środek wyrazu. Literatura ma swoje zaplecze, tło, pewódL dla którego autor napisał powieść czv opowiadanie. Chętnie filmuję to, co dobrze znam. Traktuję to tako służbę Cieszę się. że film oglądają także ci, którzy nie czytali książki-
- twierdzi Menzel. I zaraz dodaje:
jedyna metoda, której ssę nauczyłem i którą uważam za właściwą, to przystępowanie do kręcenia filmu na podstawie oryginału literackiego z pełnym szacunkiem wobec autora*.
5. Wielkie tematy
Swoista staroświeckość dzieł Menzia oraz jego niechęć do współczesnych kierunków sztuki filmowej ma ogromny wpływ na podejmowane przez niego tematy. Żaden z utworów realizatora święta przebiśniegu (1983) nie jest nadmiernie udziwniony, wszystkie odnoszą się do podstawowych, najprostszych doświadczeń człowieka.
Moda na odmienność panuje i ma szansę na sukces nie tylko w filmie, ale w ogóle w sztuce Prowadzi to donikąd. Ludzie przestają się nawzajem rozumieć i powtarzają tylko cudze opinie. W ten sposób powstają pochlebne opinie o bzdurnych filmach
zgrab ij nale cj
do słyl twórca telnyd Obok ny, vvi (Świn s tańsi dla H życie!
no w; mieś właś
lej st
c.yi za Jacek Szczerba, Traktujf to jak służbę, „Gazeta Wyborcza" 1992 - doclau-k Siolecma*
mg 161.i II
* Mb*Tytanit złych ludzi mija ug t cetem, op cii
' Ucieczka z placu świętego Piotra 7. firzim Menzlem rozmawia PioU Muchax*ki, lv»*
Bf' 1963. tu 11. S.6.
Oj