7803159117

Sozologia (gr. sódzc=ochraniam. sćczeir=cchrariać + lógos=nauka) - nauka o czynnej ochronie środowiska naturalnego, nauka zajmująca się problemami ochrony środowiska, przyczynami i następstwami niekorzystnych zmian w strukturze i funkcjonowaniu układów przyrodniczych (ekologicznych). zmian wynikających z rozwoju cywilizacji oraz sposobami zapooiegania im i łagcczenia ich skutków. Sozologia to nauka zajmująca się orcbenami cchrcny przyrody i jej zasobów, bada orzyczyny i skutki przemian w naturalnych lub zmienionych przez człowieka układach przyrodniczych, zachodzących na skutek procesów antropogenicznych. Poszukuje skutecznych sposobów zapooiegania cegracacji środowiska, w zakresie środowiska wodnego zajmuje się jego ochroną p'zed zanieczyszczeniem, eutrofzacją i degracacją wód. W ramach sozolcgii są opracowywane praktyczne metody czia'ania zmie-zające do zapobiegania lub -agodzenia skutków niekorzystnych zmian środowiska.

Sozologia opisuje zmiany w ś-odowisku p~zyrodniczym (np. zanieczyszczenie wód. zanieczyszczenie powietrza i g eoy}. zachodzące zwłaszcza pod wprywem czynników pcstępu technicznego i sposoby zapewniające tnwałcść jego użytkowania, korzystająca z metod badan ochrony ś'cdowis<a i nowocześnie ujmowanej geogra'ii.

Sozologia jest nauką kompleksową (interdyscyplinarną), ściśle związaną z ekologią, geologią i geografią, wykorzystuje wiedzę z różnych nauk technicznych, ekonomicznych i humanistycznych. Sozologia swoje działania opiera na podstawach ekologii i pokrewnych nauk przyrodniczych takich jak: rolnictwo, leśnictwo, -ybotówstwo i łowiectwo. Czasami sozologia uważana jest za dział ekologii stosowanej.

Sozologia zajmuje się zabezpieczeniem p^{1 2}zec degradacją zasobów przyrody oraz -acjonalnym ich gospodarowaniem, w ce u zapewnienia trwałości jego użytkowania. V²¹ zakresie zainteresowań sozclogii są także tzw. choroby cywilizacyjne.

Termin sozologia został wprcwaczcny w 1565 r. p-zez eolskiego geologa W. Goetla.

Michajtow definiuje sczclcgię jako: Nauka o p-zyrodniczych i doraźnych skutkach, a także da szych nastęcstwach przemian zachcczących zarówno w naturalnym, jak i up-zednb już odkształconych ukłacach p-zyredy na mniejszych lub większych oosza-ach biosfery w wyniku działalności społecznej i gcspccarczej czowieka c-az o skutecznych sposobach zapobiegania jej ujemnym następstwom c a spc-eczeństwa lub p-zynajmniej o możliwościach maksymalnego ich zalagcczenia.

Dziady sozc egii:

•    sczclogia szczegółowa

•    sczclogia dynamiczna

•    sczclogia planistyczna

•    sozctechnika

•    sczcg-afia

•    sozonemia

Zobacz też

•    ekologia

•    zasoby wodne

•    ochrona środowiska

•    ochrona przy-ody

•    ekologia krajobrazu

•    efekt cieplarniany

•    zrównoważony rozwój

•    trwały i zrównoważony -ozwćj

Bibliografia    oa;

1

•    Ekologia, słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Eurcpa. 2006.

•    L. Żmudziński. R. Komijów. J. Bc atek, A. Górniak. K. Olańczuk-Neyman. A. Pęczalska. K. Korzeniewski. Słownik hydrobiologiczny. Wyd. PWN. Warszawa 2C02.

•    Leksykon ochrony śrccowiska ze słownikami polskc-argielskim. angie sko-poskim. pc sko-niemieckim. niemiecko-polskim. Fundacja Ecobaltic, Gdańsk t99S.

2

   H. Tłuszczyk. A. Stankiewicz. Słownik szkolny - ekologia. WSiP. Warszawa 1996.