9463506034

UKŁAD POKARMOWY

Substancje nieorganiczne - sole mineralne i woda

Podział pierwiastków ze względu na dzienne zapotrzebowanie - makroelementy i mikroelementy

	Pierw iastek	Rola	Źródła
	Wapń	Składnik kości z zębów, funkcjonowanie mięśni i układu	Mleko i przetwory mleczne,
c 3		nerw ow ego	w ar żywa liściaste
ę C	Potas i sód	Pobudliwość komórek nerwowych i mięśniowych, równov;aga	Oba - różne pokarmy, sód - sól
V U		w odno-mineralna ustroju (sód)	kuchenna
o i.	Fosfor	Składnik kość. ATP, DNA . RN A	Różne pokarnrr/
.2 * X	Siarka	Składnik aminokwasów, element wielu białek	Mięso, rośliny strączkowe, orzechy
	Magnez	Wpływa na biosyntezę białek, składnik enzymów, funkcjonowanie układu nerwów ego i mięśniow ego	Pokarmy roślinne, czekolada
	Chlor	Równow aga w odno-mineralna	Sól kuchenna
2	Żelazo	Składnik hemoglobiny, wpływ a na transport tlenu, niedobór	Mięso, wątroba, żółtka jaj,
		- anerr*a	orzechy i rośliny strączków e
X	Jod	Składnik hormonów tarczycy, reguluje tempo metabolizmu.	Ryby, sól kuchenna (jodow ana
& c		niedobór - powiększenie tarczyc/ - wole	przemysłów o)
5 “5	Fluor	Składnik zębów i kości, zębom nadaje odporność mechaniczną i odporność na próchnicę	Pasty do zębów

Witaminy

*    związki organiczne niezbędne do przeprowadzania licznych procesów biochemicznych, których nasz organizm me potrafi syntezować

*    niektóre są niebiałkow ymi składnikami ważnych enzymów komórkowych, naturalnymi przeciw utleniaczami lub np. wzmagają chłanianie jonów w jelita

witaminy dzielimy na - rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w w odzie

*    Awitaminoza - niedobór witamin, Hiperwitaminoza - nadmiar witamin

	Witamina	Rola	Źródła	Skutki niedoboru
-c	A	* w spółtw orzenie rodopsyny	Wątroba, jaja, mleko, tran.	- kurza ślepota
#	(retinol)	(substancji niezbędnej do utrzymania	masło, niektóre warzywa i owoce	- łuszczenie się skóry
N SJ	(2mg)	pobudliwości komórek zmysłowych	zawierające karotenoidy	^4 Nadmiar
N VI Ś 5		siatkówki oka) * organizm człowieka produkuje witaminę A z karotenoidów	(marchew, pomidory)	-    zmiany zabarwienia skóry, -    wypadanie włosów
0	D	* gospodarka wapniowa (wzmaga	Wątroba, jjj a, mleko, tran.	- krzywica u dzieci
c 19 N SJ N	(kalcyferol) (0.02mg)	wchłanianie wapni a w jelitach) * niezbędna do normalnego w zrostu kośćca	masło, drożdże,
3	E	^4 hamowanie utleniania lipidów	Wątroba, jaja, orzechy, ryby.	- osłabienie mięśni
& N &	(tokoferol) (20mg)	ustrój ow ych i w itaminy A	oleje roślinne, kiełki pszenicy	- obniżenie płodności
	K	^4 ważna w krzepnięciu krwi (w	Zapotrzebowanie pokrywane	- wydłużanie czasu krzepnięcia
	(filochinon)	komórkach wątroby niezbędna do	przez produkcję bakterii tzw.	krwi
	(20mg)	wytwarzania protrombiny -białkowego czynnika uczestniczącego w krzepnięciu krwi)	flory jelitowej	- podatność na krwotoki
.2	B:	^4 element enzymów utleniających	Wątroba, mięso, drożdże, nie	- choroba ben-beri (bóle rąk i nóg,
i	(tiamina) (l,5mg)	węglowodany i aminokwasy	oczyszczone ziarna zbóż	drżenie i osłabienie mięśni, niewydolność układu krążenia)
$	B,	^4 składnik koenzymu FAD enzymu	Wątroba, jaja, mleko, sery.	- zapalenie skóry i pękanie kącików
o	(ryboflawina)	utleniającego związki organiczne w	mleko, niektóre warzywa	ust
c	(l,7mg)	komórkach		- obniżenie sprawności umysłowej
N	B.	^4 jej pochodna jest koenzymem	Wątroba, jjj a, mięso, banany.	- rzadko stwierdzany
SJ N	(pirydoksyna)	enzymów przetwarzających	w arzyw a, rośliny strączków e	- stany zapalne skóry
VI 3	2mg	aminokw asy		- nadmierna pobudliwość
a N	B„	* współtworzy niebi»łko>iy składnik	Drożdż*, bakterie flory jelitowej.	- zakłócenie procesu
Sl	( k>r as	enzymów niezbędnych w biosyntezie	nie oczyszczone ziarna zbóż.	krwiotwórczego (prowadzi do
	foliowy) (0.3-0,4mg)	jednego z nukleotydów wchodzących w skład DMA	jarzyny liściaste	anemii) - niedobór u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko w ad cewy nerwowej płodu
	Bl 2	^4 współtworzy niebiałkowy składnik	Wątroba, jaja, bakterie flory	- anemia złośliwa na skutek
	(kobalamma) (5mg)	enzymów przetwarzających zasady azotow e (wpływa bezpośrednio na syntezę kwasów nukleinowych)	jeJitow ej	zahamowania produkcji krwinek czerw onych - deficyty stwierdzane u w egetarian
	C	^4 niezbędna w syntezie kolagenu.	Świeże owoce (cytrusy,	- obniża odporność na
	(kw as	tworzeniu istoty podstaw owej kości	truskawki, pomidory, aroma,	przeziębienia
	askorbinowy) (75-100mg)	i zębów, wchłanianiu żelaza, wzmacnianiu mechanizmów odpornościowych ^4 ulega rozłożeniu w wysokich temperaturach	czarna porzeczka)	- szkorbut (krwawienie dziąseł, wypadanie zębów, obniżona odporność, powolne gojenie się ran, nieprawidłowe zrastanie kości)
	PP	Element enzymów przeprowadzających reakcje utleniania w komórkach	Wątroba, jaja, mleko, sery, mleko, niektóre warzywa	-    rzadko stwierdzany -    uczucie zmęczenia -    depresja -    zaburzenia pamięci