11. Ciepło
Ciepło przemiany składa się z ciepła doprowadzonego z zewnątrz (ciepło zewnętrzne) oraz ciepła spowodowanego dyssypacją pracy wewnątrz układu (ciepło wewnętrzne). Jeżeli dwa układy mające różną temperaturę wymieniają między sobą energię bez zmian objętości, to wówczas formą przekazania energii wewnętrznej jest wyłącznie wymiana ciepła. Pojęcie ciepła może być zdefiniowane jednoznacznie tylko w układzie zamkniętym. Podobnie do pracy ciepło nie jest parametrem stanu, ponieważ zależy od stanu początkowego i końcowego oraz od drogi przemiany.
12. Ciepło właściwe
Ciepło właściwe przemiany jest to stosunek ciepła przemiany do ilości substancji uczestniczącej w tej przemianie oraz do przyrostu temperatury podczas tej przemiany. Średnie ciepło właściwe przemiany między stanami 1 i 2 odniesione do 1 kg jest równe:
'“"mCTj-T,) [J/k8Kl (2)
Rzeczywiste ciepło właściwe w stanie określonym temperaturą i ciśnieniem odniesione do 1 kg:
c(T,p)= 1 dQ = dq (3)
MdT dT
Rzeczywiste ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu:
,(T,p) =
1 dl di M dT “ dT
(4)
Rzeczywiste ciepło właściwe przy stałej objętości:
irj, \ l dU du .
14. Czynnik termodynamiczny
Medium (gaz, para, ciecz, ciało stałe) biorące udział w procesach wymiany masy i ciepła bądź pośredniczące w procesach przekształcania energii cieplnej w pracę mechaniczną lub odwrotnie.
Najczęściej w procesach jako czynnik termodynamiczny używany jest gaz.
Ze względu na przyjęte założenia co do ich budowy a tym samym własności rozróżniamy trzy rodzaje gazów:
Gaz doskonały - posiada stałe ciepło właściwe (niezależne od temperatury i ciśnienia), nie zmienia stanu skupienia (nie ulega skropleniu) i można go traktować jako zbiór cząstek stanowiących punkty materialne. Ściśle podporządkowuje się prawom gazowym.
Gazpóldoskonaly - taki sam jak gaz doskonały z tą tylko różnicą, że jego ciepło
właściwe zależy od temperatury.
Gaz rzeczywisty - nie spełnia podanych wyżej warunków.