1098872877

Pełzanie jest zjawiskiem powolnego plastycznego odkształcania się materiałów pod wpływem długotrwałych obciążeń. Zachodzi ono szczególnie wyraźnie w podwyższonej temperaturze.

Plastyczność jest zdolnością ciał stałych do nieodwracalnej zmiany kształtu pod działaniem zewnętrznej siły przykładanej w stosunkowo krótkim czasie.

Sieciowanie polimeru (w przypadku kauczuków zwane wulkanizacją) jest procesem chemicznym, który powoduje powstawanie mostków pomiędzy sąsiednimi makrocząsteczkami. Powoduje to przekształcenie materiału plastycznego w materiał sprężysty, tj. nie podlegający odkształceniu plastycznemu pod działaniem naprężenia. W przypadku żywic towarzyszy temu utwardzenie.

Sprężystość jest właściwością polegającą na zdolności odkształcanego ciała stałego do powrotu do jego pierwotnej formy po zniknięciu sił powodujących odkształcenie.

Trwałość jest czasem lub ilością cykli naprężenia do zniszczenia materiału. Zależy ona m.in. od przykładanego naprężenia, temperatury użytkowania (badania) oraz od korozyjności środowiska.

Twardość jest właściwością ciała stałego określaną za pomocą oporu, jaki ono stawia, gdy wciska się w jego powierzchnię wgłębnik z bardzo twardego materiału z końcówką (zależnie od właściwości badanego ciała i użytej metody) stożka, igły, piramidki lub kulki. Stosuje się dwie miary twardości. W przypadku metali i polimerów termoplastycznych rejestruje się odkształcenie trwałe, tj. plastyczne. Stosunek siły działającej na wgłębnik do powierzchni powstałego odcisku jest miarą twardości (miano Pa). W przypadku elastomerów miarą twardości jest głębokość pogrążenia wgłębnika w badaną próbkę wyrażona w jednostkach skali aparatu pomiarowego.

Udarność charakteryzuje odporność materiału na obciążenia dynamiczne. Mierzy się ją przy pomocy młotów wahadłowych różnej konstrukcji. Miarą udarności jest ilość energii zużytej na odkształcenie i zniszczenie próbki, może być ona odniesiona do jej początkowego przekroju. Dlatego ma miano J (J skrót od Joul) lub J/m².

Współczynnik tarcia jest to stosunek siły działającej stycznie do płaszczyzny (siły tarcia), po której przesuwa się próbkę do siły normalnej, tj. dociskającej próbkę do tej płaszczyzny. Jest to wielkość niemianowana.

Wytrzymałość dynamiczna na rozciąganie jest to stosunek siły dynamicznej powodującej zniszczenie materiału do powierzchni początkowego przekroju poprzecznego próbki, czyli ma wartość naprężenia (miano Pa). Jest to wielkość skorelowana z udarnością.

Wytrzymałość statyczna zwana wytrzymałością (bez przymiotnika) jest to stosunek siły statycznej, która powoduje rozerwanie lub plastyczne odkształcenie próbki do powierzchni jej początkowego przekroju poprzecznego i ma miano naprężenia (Pa). W przypadku włókien, nitek i linek, dla których trudno wyznaczyć powierzchnię przekroju poprzecznego, pod wytrzymałością rozumie się siłę zrywającą (miano N). W zależności od kierunku działania sił wyróżnia się wytrzymałość na rozciąganie i ściskanie.

5