1098872902

pewne umownie ustalone odkształcenie trwałe - najczęściej 0,2% początkowej długości odcinka pomiarowego. Sposób wyznaczania tej wartości na podstawie wykresu rozciągania przedstawiono na rys. 2. Na osi odkształceń odkłada się odcinek odpowiadający 0,2% odkształcenia trwałego (OA), a następnie prowadzi prostą równoległą do prostoliniowego odcinka wykresu rozciągania. Rzędna punktu przecięcia tej prostej z krzywą rozciągania jest poszukiwaną umowną granicą plastyczności 02. Niekiedy wyznacza się również wydłużenie względne na granicy plastyczności S2. Maksymalne naprężenie zarejestrowane w czasie rozciągania 03 jest tzw. do raźną wytrzymałością na rozciąganie. Jest to maksymalne naprężenie nominalne, jakie tworzywo może osiągnąć w czasie krótkotrwałego rozciągania statycznego. Maksymalne wydłużenie względne zaobserwowane w czasie rozciągania (na rysunku 84) jest zwane wydłużeniem względnym przy zerwaniu. Rzędna tego punktu, czyli naprężenie obserwowane w chwili zerwania próbki nosi nazwę naprężenia zrywającego 04.

Omówiony wykres rozciągania jest wykresem schematycznym (teoretycznym), w praktyce można spotkać się z znacznymi odstępstwami, które są zależne od rodzaju tworzywa, szybkości rozciągania, sposobu formowania wyrobu oraz wielu innych czynników.

Aparatura pomiarowa

Właściwości mechaniczne tworzyw sztucznych można mierzyć m.in. maszynami wytrzymałościowymi (zrywarkami) firm Zwick, Instron, Shimadzu. Obecnie spotyka się nowoczesną aparaturę za pomocą, której można mierzyć naprężenie i odkształcenie przy dowolnej prędkości rozciągania, a przebieg pomiaru obserwuje się na monitorze komputera. Ćwiczenia przeprowadzone zostaną z wykorzystaniem maszyny wytrzymałościowej Zwick/Roell typ Z020 oraz FPZ-100 Rauenstein.

Rys. 3 Maszyna wytrzymałościowa Zwick/Roell