cia umownej granicy plastyczności jest równe sumie odkształcenia trwałego (plastycznego) oraz sprężystego, czyli
f'.\/ = ^irw "ł" ®*pr*
. Budowa tensometru mechanicznego
Zapoznamy się teraz z budową najprostszego tensometru mechanicznego, przedstawionego na rys. 2.8. Tensomcir len składa się z dwu ostrzy stałych / i
dwu ostrzy 2 zamocowanych obrotowo na osiach 3. Ostrza te wciśnięte są w próbkę za pomocą specjalnych obejm ze sprężynami tak. że nie mogą ślizgać się po powierzchni próbki; w związku z tym odległość zmienia się tak, jak zmienia się długość próbki, Odległość między ostrzami nazywamy długością pomiarową tensometru i oznaczamy L. Ostrze 2 po drugiej stronic osi 3 przechodzi w wycinek koła zębatego 4 zazębionego z kółkiem zębatym 5, do którego przymocowana jest wskazówka 6. -Sprężynka 7 umożliwia ustawienie początkowe ostrza 2 prostopadle do powierzchni próbki; wskazówka 6 zajmuje wtedy na skali 8 położenie zerowe. Podczas rozciągania próbki ostrze 2 obraca się dookoła osi 3 powodując obrót kółka zębatego 5. a więc i wskazówki <5, która pokazuje na skali 8 wydłużenie bezwzględne długości pomiarowej próbki. Skała 8 zbudowana jest w ten sposób, że przesunięcie wskazówki o wartość równą odległości między dwiema kolejnymi kreskami odpowiada wydłużeniu długości pomiarowej próbki o 0.01 mm. Jeżeli na
przykład długość pomiarowa L wynosi 100 mm. lo odkształcenie względne, jako stosunek odkształcenia bezwzględnego do długości początkowej, będzie można odczytywać bezpośrednio na skali S w procentach, ponieważ wydłużenie bezwzględne 1 mm przy długości początkowej 100 mm daje wydłużenie względne równe 1",,.
Na rysunku 2.9 przedstawiono inne rozwiązanie konstrukcyjne tensometru mechanicznego. Odkształcenia odczytywane s;j na czujniku zegarowym (■>.
Ostrze ruchome 2 obraca się wokół osi Odległość osi .? od czubka ostrza 2 równa jest odległości od osi do czubka ostrza 4. które naciska trzpień mierniczy czujnika zegarowego. Ponieważ przełożenie tensometru jest równe jedności, pozwala |o odczytać z czujnika rzeczywistą wartość odkształcenia.
Przeprowadzenie próby
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie umownej granicy plastyczności metodą odciążania. Próbę przeprowadza się na maszynie wytrzymałościowej (xrvwarce).