1105140795

-    kobalt

Zwiększa drobnoziamistość stali i znacznie powiększa jej twardość. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą K.

-    krzem

Normalnie traktowany jako niepożądana domieszka, zwiększa kruchość stali. Staje się pożądanym składnikiem w stalach sprężynowych. Ze względu na fakt, że zmniejsza energetyczne straty prądowe w stali, dodaje się go w ilościach do 4% do stali transformatorowej. W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą S.

-    tytan

W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą T.

-    niob

W symbolach stali jego dodatek oznacza się literami Nb.

-    glin (aluminium)

W symbolach stali jego dodatek oznacza się literą A.

-    miedź

Posiada podobne właściwości fizyczne jak czyste żelazo, lecz jest znacznie bardziej odporne na korozję. Miedź jest pożądanym dodatkiem i jej zawartość systematycznie wzrasta, wraz zużyciem stali złomowej przy wytapianiu nowej stali. W symbolach stali jej dodatek oznacza się literami Cu.

Stale stopowe dzielimy na:

Stal konstrukcyjna - stal o niskiej zawartości węgla maksymalnie do 0.22% posiadająca dodatki stopowe w ograniczonych ilościach.

Stale te używane są do budowy konstrukcji narażonych na działanie warunków atmosferycznych takich, jak: mosty, maszty, wagony kolejowe itp. - wszędzie tam, gdzie zastosowanie jej jest uzasadnione ekonomicznie. Charakteryzują się większą wytrzymałością od stali konstrukcyjnych wyższej jakości oraz większą odpornością na korozję. Według Polskiej Normy PN-XX/H-84018 stale oznacza się liczbą całkowitą, która koduje średnią zawartość węgla (procent zawartości razy 100). Po tym symbolu następuje litera lub ciąg liter oznaczających główne dodatki stopowe. Niekiedy po symbolu dodatku następuje liczba całkowita kodująca zaokrągloną zwartość dodatku. Dla niektórych dodatków, jak na przykład manganu, nie stosuje się mnożnika zawartości. Dla innych, jak na przykład wanadu, stosuje się mnożnik 100.

Przykładowe stale konstrukcyjne:

09G2Cu - 0.12% węgla, 1.2% - do 1.8% manganu, 0.25% do 0.5% miedzi,

15G2AN3Cu - 0.8% węgla, 1.6% manganu, ponad 0.02% aluminium 0.02% do 0. 6% niobu i 0.25% do 0.5% miedzi,

18HGM - 0.16% do 0.23% węgla, 0.9% do 1.2% chromu, 0.9% do 1.2% manganu i 0.2% do 0.3% molibdenu.

Stal narzędziowa stopowa do pracy na zimno - stal stopowa narzędziowa stosowana na narzędzia do obróbki skrawaniem i plastycznej, które mogą się tylko nieznacznie nagrzewać w czasie pracy. Tego rodzaju stali używa się także do produkcji przyrządów pomiarowych. Od stali do pracy na zimno wymaga się, by zachowała swoje właściwości do temperatury +200 °C.

Stale te dzieli się następujące grupy:

Stal do hartowania w wodzie

NW1 posiada wysoką zawartość węgla (1.1% - 1.25%) oraz dodatek wanadu (1.0% do 1.5%), przeznaczona jest na narzędzia tnące do cięcia papieru, gumy, noże krążkowe, wiertła, rozwiertaki, frezy, punktaki, przebijaki, gwintowniki, narzynki, piły tarczowe, piły ręczne, stemple do bicia monet, narzędzia grawerskie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

18