081 4

W razie znacznego powiększenia otworów piast tłoka (ponad 0,6 mm na średnicy przy pierścieniach o przekroju okrągłym i ponad 0,8 mm przy pierścieniach płaskich) należy koniecznie pogłębić rowki pierścieni zabezpieczających. Operację tę przeprowadza się na tokarce jeszcze przed ostatecznym rozwierceniem otworów piast tłoka. Tłok mocuje się w tokarce za pośrednictwem wałka, którego jeden koniec wciska się w pierwszy i częściowo w drugi otwór piasty, a drugi koniec wałka chwyta się we wrzecionie tokarki. Następnie przekłada się wałek na przeciwną stronę tłoka i obrabia drugi rowek. Nóż musi być zaszlifowa-ny dokładnie według profilu pierścienia. Głębokość rowka powinna wynosić połowę grubości pierścienia zabezpieczającego. Po pogłębieniu rowków zdejmuje się ostatni, wykończający wiór rozwiercający otwory piast tłoka.

Zarówno średnice sworzni, jak i otwory w tłokach wykonywane są przez wytwórnię w zakresie pewnych tolerancji. Przy montażu fabrycznym stosowana jest zwykle selekcja tych średnic (podobnie jak selekcja średnic cylindrów i tłoków — patrz rozdz. 4 pkt. 4). Dlatego przy zakładaniu nowego tłoka i nowego sworznia tłokowego należy zwracać uwagę na znaki selekcyjne lub w miarę możliwości mierzyć przy zakupie odpowiednie średnice i dobierać tłok oraz sworzeń o takich wymiarach, aby zachowany był przewidziany wcisk. Pociąga to jednak za sobą konieczność zaopatrzenia się w średnicówkę i mikrometr oraz kłopotliwego mierzenia przy zakupie, co w praktyce może okazać się kłopotliwe lub wręcz niemożliwe. Toteż najprostszym wyjściem z sytuacji będzie w takim przypadku pasowanie „na wyczucie”. Można przyjąć, że wciskowe pasowanie jest właściwe, jeżeli w temperaturze pokojowej sworzeń pod bardzo silnym naciskiem ręki pozwoli wcisnąć się w otwór piasty tłoka na głębokość 1 do 2 mm (nie licząc części sfazowanej sworznia).’ Próbę powinno się przeprowadzić czterokrotnie, pasując każdy koniec sworznia z otworami po obu stronach tłoka, przy czym sworzeń musi być wciskany dokładnie w osi otworu, aby nie uszkodził otworów. Dobierając sworzeń w ten sposób po raz pierwszy, wskazana jest pomoc specjalisty, który ma w tych sprawach doświadczenie.

Rys. 4.57. Wyciskanie tulejki z główki kor-bowodu

a — na prasie, b — przy użyciu ściągacza pokazanego na rysunku 4.58

Jeżeli zużycie tulei główki korbowo-du jest na tyle duże, że niemożliwe jest dopasowanie do niej odpowiednie-

81

6 — Naprawa motocykli wyd. II