1250463161

^cd. ze sir. 19

na stosunkach rynkowych sprawia, że zmieniają

Obecnie na wsi chodzi w szczególności o rozwój kapitału społecznego - łączącego, czyli inkluzyjnego, który umożliwia współpracę i współdziałanie ludzi z różnych kręgów społecznych i poziomu hierarchii społecznej. W takiej konstrukcji, organizacje, fundacje, stowarzyszenia mają charakter otwarty, a ich członkowie chcą i potrafią współpracować z ludźmi spoza własnego środowiska. Statystyki

zlokalizowana jest na wsi. Działa tam 13 tys. zarejestrowanych organizacji, 8 tys. stowarzyszeń związanych z kościołem i 15 tys. ochotniczych straży pożarnych. W strukturach ochotniczych straży pożarnych działa 800 orkiestr, 300 zespołów

1000 izb tradycji. Straże pożarne stanowią dowód ciągłości tradycji społecznej aktywności.

Norma wspólnego działania na rzecz wspólnoty ma duże znaczenie dla większości Polaków. Prze-

z innymi, cieszy się nadal nieco mniejszą popularnością w środowiskach wiejskich i rolniczych. Jednak w 2002 r. z tą opinią zgadzało się 43% mieszkańców wsi i 41% rolników, a dzisiaj jej akceptację deklaruje 60% mieszkańców wsi i 61 % rolników. Gotowość do wspólnego działania wzrasta o kilkanaście punktów procentowych między 2002 i 2010 r.

Praca społeczna na rzecz własnego środowiska nie jest już tak charakterystyczna dla wiejskich wspólnot jak dawniej. Odsetek deklarujących ją respondentów spadł z 27% w 2008 r. do 23% w 2010 r. Tylko rolnicy (40%) pracują na tzecz swojego środowiska równie często jak dawniej i nadal znacznie częściej niż mieszkańcy miast

w 2010 r.), jak i rolników (40%) [Fedyszak-Radziejowska, 2010, s. 67-93],

.być

Nowy porządek zaowocował kilkoma zjawiskami, które ze szczególną ostrością wystąpiły na obszarach wiejskich:

•    w 1989 r. wydatki na kulturę z budżetu państwa stanowiły 2,6%, ale już w 1990 r. odnotowano spadek do 1,6%,

•    liczba najbardziej tradycyjnych w tym środowisku instytucji upowszechniania kultury (domy kultury, kluby, świetlice) zmalała z około 8600 w 1991 r. do około 7500 w 1996 r„

•    pięciokrotnie (z 231 do 49) zmniejszyła się liczba kin wiejskich, podczas gdy w mieście liczba kin spadla tylko dwukrotnie, by w drugiej połowie lat 90. wzrosnąć ponownie,

•    ubyło wiejskich księgarń i punktów sprzedaży książek (z 237 księgarń i 2688 punktów w 1980 r. do odpowiednio 155 i 622 w 1996 r.),

' liczba bibliotek gminnych wprawdzie nie zmalała (w 1980 r. było ich 6464 i 6551 w 1996 r.), ale

bibliotecznych (z 22 973 w 1980 r. do 2428

•    nastąpił spadek liczby czytelników na wsi o prawie 23 tys. po 1998 r., podczas gdy w miastach przybyło ich ponad 40 tys.

Uczestnictwo w kulturze potwierdza dysproporcje między wsią i miastem w 1999 r.

•    w kinie było 1^:    mieszkańców dużych miast

(72 % inteligencji i kadry kierowniczej) oraz 19% mieszkańców wsi (rolników tylko 6%, a robotników niewykwalifikowanych 23%),

•    teatr odwiedziło 25% mieszkańców dużych miast (41% inteligencji i kadry kierowniczej) oraz 8% mieszkańców wsi (4% rolników),

•    w imprezie sportowej wzięło udział 40% mieszkańców miast i zaledwie 22% mieszkańców wsi (19% rolników).

Również popularność korzystania z komputera i Internetu wykazała różnice na niekorzyść ob-

•    w 2008 r. dostęp do komputera miało 85,9%

do Internetu 76.5%)! ale już tylko 62,6% rob ników miało komputer, a Internet 38,9%.

Powyższe przykłady dowodzą, że na obszarach wiejskich od lat mamy do czynienia z sukcesywną kumulacją barier w dostępie do kultury, poczynając od bardziej tradycyjnych instytucji takich jak biblioteki, a kończąc na wykluczeniu cyfrowym (brak dostępu do Internetu).

się natomiast - od wielu lat korzystanie przez mieszkańców wsi z telewizji Jeżeli wziąć pod trwagę obserwacje Roberta Putnama. że telewizja (w prze-

nego i postaw- obywatelskich, to wskazane prawidłowości nie napawają optymizmem z punktu widzenia

niemal 40% populacji kraju [Bukraba-Rylska, 2010, s. 121-143].

Jacy są Niemcy?

ii. Niemcy nawiązują pierwszy kontakt naj-:ś istnieje potencjalny partner do kooperacji

8 listopada 2010 r. z inicjatywy Studium Języków Obcych PWSZ w Lesznie

Jak z nimi postępować?". Jego moderatorem była

nazwisko partnera i używać go w dalszej rozmowie.

łub projektu - po prostu piszą do niego list, którego zasadniczą częścią jest jasno sformułowana