pokrewne propozycje. Pod koniec pracy szablon powinien wyglądać mniej więcej tak, jak w Załączniku 2.
Warto podkreślić, że zwykle odbieramy jednocześnie kilka kanałów przekazu niewerbalnego. Każdy z tych czynników może zyskać inne znaczenie w kontekście pozostałych, np. intensywne spojrzenie może być sygnałem zainteresowania lub wrogości - w zależności od towarzyszącej mu mimiki.
Funkcję komunikacji niewerbalnej:
Komunikacja niewerbalna jest w dużym stopniu automatyczna, zwykle nie zastanawiamy się nad nią wiele, ale pełni ona dużo rozmaitych funkcji - poza najbardziej oczywistą- przekazem naszych emocji. Podzielcie się na grupy 4-, 5-osobowe. Chciałabym, żebyście zastanowili się, do czego służy nam komunikacja niewerbalna; wbrew pozorom bez słów możemy naprawdę sporo przekazać.
Jeśli uczniom trudno jest wymyślić funkcje komunikatów niewerbalnych, można podać kilka przykładów (Załącznik 3).
Sprzeczne komunikaty na poziomie werbalnym i niewerbalnym:
Tak jak już mówiliśmy, komunikacja niewerbalna jest przeważnie automatyczna, nie podlega w pełni naszej kontroli. Jeśli przekazujemy słownie komunikat, który mija się z prawdą, często zdradza nas właśnie komunikacja niewerbalna.
Chciałabym, żebyście teraz doświadczyli sytuacji, w której otrzymujecie sprzeczne informacje werbalne i niewerbalne. Podzielcie się w pary. Jedna z osób dostanie ogólny opis sytuacji i będzie musiała dopytać partnera interakcji o pewne szczegóły.
Nauczyciel rozdaje każdemu przygotowane role (Załącznik 4).
Omówienie na forum grupy: jak się czuliście, kiedy otrzymywaliście sprzeczne komunikaty? Co czuliście, kiedy staraliście się przekonać partnera słowami, a jednocześnie przekazywaliście coś zupełnie innego ciałem i tonem głosu? Który z przekazów - werbalny czy niewerbalny był bardziej przekonujący?
Warto podkreślić, że należy unikać sytuacji sprzecznych komunikatów werbalnych i niewerbalnych - ani dla nadawcy, ani dla odbiorcy nie jest to sytuacja komfortowa. Trudno w ten sposób wywrzeć dobre wrażenie na kimś.
Jak się czujecie po tych zajęciach? Co wydaje się wam najważniejsze?
1. Aronson E., Wilson T., Akert R. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań, Zysk i S-ka, 1997.
2. Manstead A., Hewstone M. Psychologia społeczna. Encyklopedia Blackwella. Warszawa, Jacek Santorski & Co, 2000.
Yopel K. Zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo „Jedność”, 2004.