1419576624

Współczesne standardy odwodnienia terenów zurbanizowanych

Niezawodność działania systemów kanalizacji deszczowej czy ogólnospławnej nie jest w pełni możliwa do osiągnięcia ze względu na losowy charakter opadów.

Dążyć należy zatem do bezpiecznego ich wymiarowania, tj. gwarantującego osiągnięcie współcześnie wymaganego standardu odwodnienia terenów, który definiuje się jako przystosowanie systemu do przyjęcia maksymalnych (prognozowanych) strumieni wód opadowych z częstością równą dopuszczalnej (akceptowalnej społecznie) częstości wystąpienia wylania na powierzchnię terenu (tab. 1.1) - także w przyszłości [1].

Tab. 1.1. Zalecane częstości projektowe deszczu obliczeniowego i dopuszczalne częstości wystąpienia _ wylania wg PN-EN 752:2008    _'

Częstość deszczu obliczeniowego [1 raz na C lat]	Rodzaj zagospodarowania terenu - standard odwodnienia terenu	Częstość wystąpienia wylania [1 raz na C lat]
1 na 1	I. Tereny pozamiejskie	1 na 10
1 na 2	II. Tereny mieszkaniowe	1 na 20
1 na 5	III. Centra miast, tereny usług i przemysłu	1 na 30
1 na 10	IV. Podziemne obiekty komunikacyjne, przejścia i przejazdy pod ulicami, itp.	1 na 50

Polska norma - zharmonizowana z europejską normą PN-EN 752:2008 ogranicza częstość wylewów z kanalizacji do rzadkich powtarzalności ich występowania:

•    raz na 10 lat - w przypadku terenów pozamiejskich (wiejskich), oraz

•    raz na 20, 30 lub 50 lat dla terenów miejskich - odpowiednio do rodzaju zagospodarowania przestrzennego terenu - standardu odwodnienia terenu (tab. 1.1).

Cytowana norma zaleca do projektowania systemów kanalizacyjnych częstości deszczu obliczeniowego: 1 raz na rok - dla terenów pozamiejskich oraz raz na 2, 5 lub 10 lat dla terenów miejskich, przy czym nie mogą występować wówczas żadne przeciążenia w działaniu systemów grawitacyjnych (praca pod ciśnieniem), co jest równoznaczne z projektowaniem kanałów na niecałkowite wypełnienia.

Tab. 1.2. Wymagane częstości obliczeniowe opadów deszczu do projektowania odwodnienia dróg w Polsce - wg Rozporządzenia MTiGM z 1999 r.

Rodzaj - klasa drogi	Częstości projektowe opadów deszczu
	[1 raz na C lat]
Lokalna (L), dojazdowa (D)	1 na 1
Główna (G), zbiorcza (Z)	1 na 2
Główna mchu przyspieszonego (GP)	1 na 5
Autostrada (A), ekspresowa (S)	1 na 10

Ustalenie zależności pomiędzy częstością deszczu obliczeniowego i częstością wylania (tab. 1.1) nie jest jednak możliwe do uogólnienia, zwłaszcza na etapie projektowania kanalizacji. Pomocne okazują się tutaj zalecenia niemieckie, wg DWA-A 118:2006, wprowadzające pojęcie częstości nadpiętrzenia do poziomu terenu do obliczeń sprawdzających przy pomocy modelowania hydrodynamicznego, przez co staje się możliwe wyznaczenie stanu przeciążenia, który jest najbliższy potencjalnie występującemu w dalszej kolejności wylaniu (tab. 1.3).

5