1553597296

2.3 Rekonstrukcja wysokości ciała

Wysokość ciała łatwo jest zrekonstruować, gdy obecne są wszystkie kości długie. Są różne wzory przeliczeniowe dla różnych populacji, gdyż różne populacje mają różną budowę ciała i różne proporcje np. tułowia do kończyn. Neandertalczycy mieli stosunkowo krótkie kończyny. Metody rekonstrukcji wzrostu muszą być kalibrowane dla populacji.

Wysokość ciała ludzkiego jest zmienna w czasie. Najpierw następuje wzrost w wieku młodzieńczym. Potem następują zmiany degeneracyjne - zanik krążków międzykręgowych (tzw. dysków), kompresyjne złamanie trzonu kręgów (zapadanie się trzonów kręgów jest częstsze u kobiet niż u mężczyzn). W wyniku tych zmian degeneracyjnych wysokość ciała może zmniejszyć się na starość o 20-25 cm. Występuje też zmienność dobowa. W ciągu dnia wysokość ciała może zmniejszyć się o 2-3 cm pod wpływem kompresji elastycznych krążków międzykręgowych, jeśli osobnik nosi duże ciężary. Krążki przez noc ulegają ponownej dekompresji.

Wysokość można określić z dokładnością 5-6 cm z prawdopodobieństwem 95%.

Jeśli wszystkich kości długich nie ma wśród znalezisk wysokość można estymować na podstawie pomiaru nasad kości długich np. udowej, ramiennej i promieniowej. Dokładność estymacji jest wtedy mniejsza.

3 Paleoantropologia i filogeneza człowieka

Gatunek to zbiór osobników, które mogą rozmnożyć się i mieć płodne potomstwo. Jest teoria zakładająca, że gatunki powstawały równolegle w liczbie wielu osobników, które powoli ewoluowały pod względem różnych cech. Inna teoria głosi, że nowy gatunek powstaje po oddzieleniu części populacji za pomocą bariery geograficznej. Po obu stronach tej bariery kształtują się dwa różne gatunki.

Do rzędu naczelnych, nadrodziny człekokształtnych należą rodziny:

•    gibbonowane

rodzaje - gibbony (Azja)

•    orangutanowate

rodzaje - orangutan (z Azji), goryl, szympans (z Afryki)

•    człowiekowate (hominidy) rodzaje - człowiek, australopitek

Człowiek jest najbliżej spokrewnionym z szympansem, niewiele dalej z gorylem. Szympans ma podobny behawior, strukturę społeczną i morfologię - układ kości. Szympansy mają chwytne kończyny dolne i górne.

Zęby są najtwardszym elementem szkieletu niekostnego. Dlatego służą one do rekonstrukcji wyglądu poszczególnych gatunków. Czaszki poszczególnych gatunków naczelnych są najbardziej wyróżniającymi je elementami szkieletu.

Człowieka od zwierząt odróżnia największa proporcja wielkości mózgu do ciała oraz dwunożny chód. Człowiek jako jedyny ssak człowiek chodzi na dwóch nogach, choć jest to bardzo nieefektywny tryb życia. Człowiek ma w porównaniu z innymi naczelnymi wydłużoną kończynę dolną, skróconą kończynę górną, inne umocowanie kończyn górnych, zredukowaną objętością klatki piersiowej oraz zredukowaną trzewioczaszką względem mózgoczaszki. U człowieka zmienia się także układ kończyn dolnych oraz kości stopy. Paluch przestaje być przeciwstawny i chwytny.

W procesie ewolucji przekazywane są pozytywne mutacje oraz mutacje negatywne, które nie mają swojego odzwierciedlenia w fenotypie. W ewolucji człowieka wyróżniamy 3 etapy:

19