157383567

Rozpoznawanie form wyładowań niezupełnych w procedurach diagnostycznych należ)' do metod oceny układów izolacyjnych wysokiego napięcia. W referacie przedstawione zostaną wyniki badań eksperymentalnych podstawowych form wyładowań oraz ich cechy osobliwe, ważne dla procedur rozpoznawania obrazów fazowo - rozdzielczych rzeczywistych form wyładowań.

9. Badania przepięć w uzwojeniach transformatorów energetycznych

Jakub Furgał⁰, Piotr Pająk⁰ e-mail: 1. [e-mail]; 2. [e-mail] W układach elektroenergetycznych są generowane przepięcia o zróżnicowanych wartościach szczytowych i przebiegach. Przepięcia powstają głównie podczas czynności łączeniowych, niektórych stanów awaryjnych oraz wyładowań piorunowych. Przepięcia generowane w warunkach eksploatacji są źródłem przepięć wewnętrznych w transformatorach energetycznych narażających układy izolacyjne uzwojeń pomimo stosowanej ochrony przepięciowej. Wartości szczytowe przepięć wewnętrznych są zależne od wartości maksymalnych przepięć generowanych w układzie elektroenergetycznym, ich przebiegów oraz reakcji transformatorów na przepięcia na zaciskach wejściowych uzwojeń. Reakcja transformatorów na przepięcia jest efektem zjawisk przejściowych wewnątrz uzwojeń, stanowiących złożone układy elektromagnetyczne. Szczególnie niektóre przepięcia łączeniowe o charakterze oscylacyjnym mogą być źródłem przepięć wewnętrznych o znacznych wartościach maksymalnych pomimo stosowanych ograniczników przepięć. Przebiegi przepięć łączeniowych o wartościach szczytowych mniejszych od poziomu ochrony ograniczników nie ulegają bowiem zmianie. Jeżeli częstotliwość składowej oscylacyjnej przepięcia zewnętrznego jest równa częstotliwości drgań własnych transformatora to przepięcia wewnątrz uzwojeń mogą być silnie wzmacniane w wyniku zjawiska rezonansu.

W artykule przedstawiono wyniki badań przepięć w uzwojeniach transformatorów o zróżnicowanych konstrukcjach i parametrach. Badania wykonano dla aperiodycznych i oscylacyjnych przebiegów przepięć generowanych na zaciskach transformatorów .

10. Wykrywanie uszkodzeń uzwojeń transformatorów metodą częstotliwościową

Jakub Furgal', Maciej Kuniewski² e-mail: 1. [e-mail]; 2. [e-mail]

Ocena stanu technicznego transformatorów energetycznych ma istotne znaczenie ze względu na funkcję jaką transformator)' spełniają w sieciach elektrycznych oraz ich koszt. Dlatego transformator)' są poddawane szczegółowym badaniom diagnostycznym. Badania obejmują także stan techniczny uzwojeń. Uszkodzenia uzwojeń transformatorów mogą mieć między innymi postać zniekształceń lub przemieszczeń spowodowanych oddziaływaniem naprężeń mechanicznych oraz zwarć wewnętrznych.

Do wykrywania uszkodzeń uzwojeń stosuje się metodę analiz)' odpowiedzi częstotliwościowej. Metoda ta jest systematycznie doskonalona. Jej    podstawą są wyniki

pomiarów zależności częstotliwościowych funkcji przenoszenia transformatorów. Funkcje przenoszenia transformatorów są wyznaczane przy zastosowaniu dwu metod. Jedna polega na zasilaniu badanego układu napięciem sinusoidalnym o zmiennej częstotliwości. Wykonywane są pomiar)' wartości skutecznych odpowiednich prądów i napięć pojawiających się przy danej częstotliwości zasilania oraz wykreślane są krzywe zależności częstotliwościowych funkcji przenoszenia. Podstawą drugiej metody wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych funkcji przenoszenia transformatorów jest rejestracja napięć lub prądów w uzwojeniach przy wymuszeniu impulsem napięciowym. Przy zastosowaniu tej metody możliwe jest prowadzenie badań on-line podczas pracy transformatorów w oparciu o zarejestrowane odpowiedzi dla udarów piorunowych lub łączeniowych.

W artykule przedstawiono wyniki badań wybranych uszkodzeń uzwojeń transformatorów rozdzielczych metodą częstotliwościową. Podstawą badań byty zależności częstotliwościowe funkcji przenoszenia wyznaczone różnymi metodami

Biuletyn Informacyjny nr 24 - PTETiS Oddział Gdańsk 19