1310109050

Michał Cebula'*, Piotr Kucharski'*

¹ Uniwersytet Wrocławski

Instytut Socjologii

Antykonsumpcja jako wyraz dbałości o jakość życia

Pojęcie antykonsumpcji koresponduje z takimi terminami jak „konsumpcja społecznie odpowiedzialna", „konsumpcja zielona", „konsumpcja alternatywna”, czy „etyczna" nie jest jednak z nimi tożsame. Choć niektórzy konsumenci mogą wyrażać swoją postawę „anty" wybierając np. produkty ekologiczne, to zasadniczo problematyka antykonsumpcji skupia się na powodach niekonsumowania niż na ruchach prospołecznych zachęcających do konsumpcji pewnego rodzaju. W zależności od celu (osobowy lub społeczny) i obiektu (konsumpcja jako taka lub konsumpcja określonych marek/produktów) wyodrębniono: a) konsumentów o nastawieniu globalnym (np. ekolodzy) optujących za redukcją spożycia dla dobra planety, czy społeczeństwa, b) aktywistów rynkowych - unikających określonych marek, czy produktów ze względów społecznych, c) zwolenników prostoty -wycofujących się ze społeczeństwa konsumpcyjnego w imię samodoskonalenia duchowego, czy moralnego, d) konsumentów nielojalnych wobec wybranych marek czy produktów, np. ze względu na złe doświadczenia w konsumpcji, czy posiadanie negatywnych skojarzeń z marką (brak zgodności wizerunkowej). W niniejszym artykule stawiamy sobie za cel a) końceptualizację antykonsumpcji ze wskazaniem głównych nurtów badawczych oraz b) zaprezentowanie przejawów antykonsumpcji w odniesieniu do rynku muzycznego. Wskazujemy na odbiorców muzyki odrzucających skomercjalizowaną muzykę popularną i wybierających artystów niszowych, często określanych mianem "underdogs". Nawiązujemy do przedstawionej typologii antykonsumentów i porównujemy ich, zgodnie np. z teorią T. Adorno, do tzw. wybiórczych słuchaczy muzyki popularnej, którzy nie poszukują w muzyce szerszego, społecznego czy estetycznego kontekstu.Analizujemy motywy i sposoby uczestnictwa w antykonsumpcji muzycznej wykorzystując wypowiedzi na forach internetowych i portalach recenzyjnych. Uznajemy, że elementem jakości życia jest celowe kształtowanie otaczającego środowiska wg przyjętych standardów doskonałości.