70 WŁADYSŁAW MASŁOWSKI
7. władze administracji ogólnej (organy centralne, prezydia rad narodowych i ich organy itp. poza jednostkami wyszczególnionymi w innych kategoriach, jak np. w p. 6 „władze lokalowe” lub p. 11 „instytucje oświatowe”);
8. instytucje produkcyjne (przemysł, budownictwo, rolnictwo itp.);
9. instytucje usługowe w szerokim znaczeniu tego słowa (w tym np. handel, szpitalnictwo, turystyka, komunikacja itp.);
10. instytucje naukowe (w tym np. wyższe uczelnie jako placówki naukowe);
11. instytucje oświatowe (od przedszkoli do uniwersytetów — traktowanych tu jako placówki nauczające);
12. instytucje kulturalne w szerokim znaczeniu tego określenia (w tym np. masowa informacja, sztuka, placówki kulturalne, wydawnictwa itd.):
13. inne (w tym np. apele kierowane pod adresem „ogółu”).
Łatwo zauważyć, że i ten podział nie jest idealny. W jednej kategorii znajdzie się np. KS Bronowianka i... Episkopat Polski lub przedszkole i uniwersytet; podział na instytucje naukowe i wyższe uczelnie jest nieco sztuczny itd. Nie wiadomo też o ile zastosowany podział nadawałby się do charakterystyki publikacji krytycznych innych typów pism. Wydaje się, że ciekawym z punktu widzenia metodologii byłoby opracowanie kategoryzacji mogącej mieć zastosowanie do krytyki prasowej każdego typu pisma.
Tabela 2 obrazuje w ilu przypadkach publikacje krytyczne Polityki
odnosiły się do poszczególnych typów instytucji.
Tab. 2:
typ instytucji |
ilość publikacji krytycznych |
instytucje produkcyjne |
84 |
instytucje „kulturalne” |
77 |
instytucje oświatowe |
66 |
instytucje usługowe |
66 |
st o w a rzys ze n i a n i epol i tyczne |
49 |
instytucje naukowe |
43 |
władze administracji ogólnej |
34 ! |
grupa prosta |
32 |
władze lokalowe |
14 |
instytucje przymusu |
13 |
instytucje finansowe |
12 |
stowarzyszenia polityczne |
7 |
inne |
17 |
Jak widać najwięcej publikacji krytycznych poświęca Polityka instytucjom gospodarczym (produkcja, usługi) oraz „kulturze” obejmującej naukę, sztukę, masową informację itd. Natomiast stosunkowo mało miejsca poświęca instytucjom politycznym (jest to obserwacja analogiczna do tej, jaką poczyniono przy analizie ogólnego charakteru publikacji krytycznych). Duża ilość publikacji poświęconych stowarzyszeniom niepolitycznym bierze się stąd. że aż 70 procent spośród nich poświęconych jest sprawom poLskiego sportu (kampania „Polska — gola!”).
Ponadto w trakcie analizy zbadano jakich elementów instytucji dotyczyła krytyka publikacji. Modyfikując nieco podział tych elementów zaproponowany przez B. Malinowskiego ') wyróżniono wśród nich: c e 1 instytucji czyli jej zasadę naczelną, „personel”, do którego zalicza się
!) Op. cit. s. 41.