Przedruk wzbronłon?.
Nr, 23—24. Warszawa, dnia 11—18 czerwca 1930 r. Tom LXIX.
Zeszyt poświęcony jubileuszowi 45-lecia pracy Profesora Inż. D-ra A- Wasiutyńskiego.
Napisał Inż. Antoni Ponikowski, Profesor Politechniki Warszawskiej.
W obrazie życia prof. Aleksandra Wasiutyńskiego mamy widomy przykład, jak życie jednostki jest najściślej związane z życiem narodu.
Urodzony przed powstaniem styczniowem, w r. 1859, w majątku Lisowice w pow. Brzezińskim, z ojca Leonarda i matki Heleny z Bentkowskich, córki Feliksa Bentkowskiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, autora „Literatury Polskiej" i czynnego członka Tow, Przyjaciół Nauk z okresu Staszica, Aleksander Wasiutyński wzrastał w tradycji rodzinnej, pielęgnującej wspomnienia rozkwitu życia umysłowego w Polsce w owym okresie, co odbiło się na ukształtowaniu się Jego zamiłowań i aspiracyj.
Wykształcenie średnie odbiera Aleksander Wasiutyński, jak prawie cała ówczesna mło- '
dzież w zaborze rosyjskim, — w szkole rosyjskiej, w IV-tern gimnazjum w Warszazie, gdzie jednak uczą jeszcze—obok Rosjan—ostatni nauczyciele Polacy i gdzie młodzież jest wyłącznie polska.
Wobec braku wyższej szkoły technicznej w kraju, kształci się w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, stojącym wówczas na wysokim poziomie naukowym i fachowym, i otrzymuje dyplom inżyniera w r. 1884.
Po ukończeniu Instytutu Komunikacji, Aleksander Wasiutyński pracuje przy budowie kolei żelaznych na Polesiu z Łunińca do Homla i na Podlasiu z Siedlec do Małkini, gdzie zdobywa bogatą praktykę inżynierską, jaką daje budowa kolei. Już wtedy inżyniera Wasiutyńskiego interesują nietylko zagadnienia ściśle praktyczne, ale i naukowe, w wyniku czego ogłasza w Petersburgu w r. 1889 pracę w języku rosyjskim pod tyt. „Budowle hydrotechniczne przy moście na rzece Bugu pod Małkinią".
W owych czasach dla młodego inżyniera Polaka, odznaczającego się wybitnemi zdolnością-, mi, droga do zdobycia szerokiego pola pracy, stanowiska i majątku prowadziła na Wschód. Tam też szło wielu polskich inżynierów, z których niejeden zdobywał rzeczywiście i stanowisko i nawet imię. Niestety, zdarzali się i tacy, którzy na tej drodze stopniowo zapominali o swej polskości.
Aleksander Wasiutyński tą - - drogą iść nie chciał. W r. 1889
wstąpił do Zarządu drogi żelaznej Warszawsko - Wiedeńskiej i tam pozostał aż do wybuchu wojny światowej, poświęcając się, poza pracą zawodową, badaniom naukowym, dotyczącym przede-wszystkiem budowy wierzchniej dróg żelaznych.
W r, 1891 inżynier Wasiutyński bada na drogach żelaznych niemieckich, francuskich i angielskich urządzenia, mające na celu bezpieczeństwo 1 ruchu pociągów. W r. 1898 or
ganizuje na drodze żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej sta-i cję doświadczalną do badań
• | nad budową wierzchnią toru
kolejowego i w ciągu szeregu lat przeprowadza na niej szereg badań naukowych, ogłaszając ich wyniki w językach polskim i obcych.
W r. 1899 inżynier Wasiutyński otrzymuje w Petersburskim Instytucie Inżynierów Komunikacji, po obronie rozprawy p. t. „Obserwacje nad odkształceniami spręży-stemi toru kolejowego", stopień naukowy adjunkta Instytutu, równoznaczny stopniowi doktorskiemu, i wygłasza tamże próbny wykład ,,0 zyskowności budowy dróg żelaznych z punktu widzenia społecznego i państwowego".
Za swe wybitne prace naukowe otrzvmuje inżynier Wasiutyński w r. 1899 nagrodę Petersburskiego Tow. Technicznego i odznakę zaszczytną Stowarzyszenia Inżynierów Komunikacji, a w r. 1900 medal złoty na Wystawie Powszechnej w Paryżu.