1905037842

SESJA 8 WYKŁADY

W08-05

WEKTORY WIRUSOWE W TERAPII GENOWEJ

Andrzej Mackiewicz

Zakład Immunologii Nowotowrów, Akademia Medyczna, Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań

Opracowanie technologii rekombinowanych wirusów w celu przenoszenia genów stało się przełomem, który umożliwił zastosowanie terapii genowej u ludzi. Obecnie wykorzystuje się kilkanaście rodzajów wirusów zarówno wirusów RNAjak i DNA. Generalna zasada konstrukcji wektorów wirusowych polega na tym, iż z materiału genetycznego wirusa usuwa się niektóre sekwencje odpowiedzialne za kodowanie ich elementów strukturalnych (aby zapobiec replikacji w komórce docelowej, obniżyć immunogenność, itp.). W zamian za to wprowadza się geny terapeutyczne i często geny selekcyjne. Najczęściej obecnie używane w badaniach klinicznych są wektory Retrowirusowe (RV), następnie Adenovirusowe (AdV), Adeno-Associated (AAV), Herpes czy Poxwirusowe. Ostatnio opracowano wektory oparte na Lentiwirusach (HIV) oraz wirusie SV40. Każdy z wektorów charakteryzują odrębne cechy związane z biologią poszczególnych wirusów. RV wprowadzają geny do komórek dzielących się, integrując na stałe swój materiał genetyczny z genomem komórki docelowej. AdV wprowadzają geny do komórek nie dzielących i dzielących się bez integracji z genomem komórki docelowej. AAV wprowadzają geny do komórek dzielących i nie dzielących się prowadząc do stałej ich integracji z genomem. Wektory Lentiwirusowe oraz SV40 maja podobne właściwości do AAV, jednak uważa się, że są znacznie efektywniejsze, szczególnie w przypadku wprowadzania genów do wczesnych komórek pnia (CD34+). Powyższe cechy determinują zastosowanie poszczególnych wektorów, np. RV są doskonałym narzędziem do konstrukcji genetycznych szczepionek komórkowych (GMTV), AdV do transdukcji komórek nabłonkowych drzewa oskrzelowego w mukowiscydozie.