Ilustr. 12.1. Sok
mieszanina jednofazowa.
C Z E S (
Jak nazwa wskazuje mieszanina to zmieszane ze sobą substancje, co najmniej dwie lub więcej. Każda z substancji zachowuje swroje właściwości, dlatego tworzenie mieszaniny nie jest reakcją chemiczną lecz procesem fizycznym. Gdyby zaszła reakcja, doszłoby do powstania nowej substancji o odmiennych właściwościach.
Mieszaniny dzielimy na jednorodne (homogeniczne) oraz niejednorodne (heterogeniczne). Substancji składających się na mieszaninę jednorodną nie można odróżnić za pomocą wzroku lub prostych urządzeń (takich jak lupa czy mikroskop). Przykładami mieszaniny jednorodnej są: powietrze. stopy metali. sól rozpuszczona w wodzie.
Substancje składające się na mieszaninę niejednorodną można rozróżnić za pomocą wzroku, a przykładem takiej mieszaniny jest żwir, czy rozsypane klocki.
Składniki mieszaniny zarówno homogenicznej jak i heterogenicznej można rozdzielić metodami fizycznymi takimi jak: odparowywanie: sączenie, krystalizacja,
destylacja, dekantacja czy chromatografia.
IIastr. 2.2.2. Krople tłuszczu w wodzie -
Substancje, które tworzą mieszaninę i mające ten sam stan widoczne dwie fazv mieszaniny, fizyczny (stan skupienia, gęstość, itp.) nazywane są fazą
(np. powietrze to jednofazowa mieszanina gazów, zaś woda z olejem jest mieszaniną dwufazową -różnica gęstości ciesz).
Mieszaniny jednorodne dwóch lub więcej substancji nazywamy roztworami. Jedna z substancji (występująca w ilościowej przewadze) stanowi rozpuszczalnik, pozostałe natomiast określamy jako substancje rozpuszczone.
Na lekcjach w szkole średniej, zgodnie z podstawą programową głownie omawia się roztwory wodne, czyli takie w których rozpuszczalnikiem jest wroda. Wielkość cząsteczki H20 to w przybliżeniu I09 m. Wielkość cząsteczek substancji rozpuszczonej w' wodzie może być różna. Dlatego stanowi ona kryterium podziału roztworów na: właściwe, koloidalne oraz zawiesiny. Różnice między nimi prezentuje tabelka na następnej stronie.
11