3. EDUKACJA W ZAKRESIEBEZPIECZEŃSTWAI HIGIENY PRACY
• Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zakres tego szkolenia, wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia, sposób dokumentowania szkolenia oraz przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia".
Zasady szkoleń bhp określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2004 r. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.). Zgodnie z § 3 tego rozporządzenia szkolenie bhp powinno zapewnić uczestnikom:
• „zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi:
• poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi”.
Wyróżnia się dwa typy szkoleń: szkolenie wstępne i szkolenie okresowe (rys. 3.1). Mogą być one organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia działalności szkoleniowej w dziedzinie bhp na podstawie przepisów o systemie oświaty.
Czas trwania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy określony w rozporządzeniu o szkoleniach bhp zależy od rodzaju szkolenia i wynosi od minimum 3 godzin instruktażu ogólnego do minimum 64 godzin w przypadku szkolenia pracodawców wykonujących zadania służby bhp. Czas trwania instruktażu wstępnego jest uzależniony od przygotowania zawodowego pracownika, dotychczasowego stażu pracy oraz rodzaju pracy i zagrożeń występujących na stanowisku pracy, na którym pracownik ma być zatrudniony, a czas trwania pozostałych szkoleń bhp zależy od rodzaju zagrożeń i warunków wykonywania pracy na tych stanowiskach, nie może być jednak krótszy od minimum podanego w rozporządzeniu. Czas ten jest określony w godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.
Pracodawca powinien przechowywać programy, na podstawie których prowadzono aktualne szkolenia pracowników.
Szkolenie wstępne ma formę instruktażu według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk i obejmuje:
• szkolenie wstępne ogólne, określane jako instruktaż ogólny;
• szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktażem stanowiskowym. Instruktaż ogólny
Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z:
• podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy,
• przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w zakładzie pracy,
• zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.