2277150706

Antena

nadawczo

Rys. 3. Polaryzacja pozioma H (horizontal poziom; linie sil pola elektrycznego E promieniowanej fali sq równolegle do powierzchni Ziemi)

Rys. 4. Polaryzacja pionowa V(vertical — pion; linie sił pola elektrycznego E promieniowanej fali są prostopadle do powierzchni Ziemi)

Fala przyziemna rozchodzi się blisko powierzchni Ziemi i dzieli się na falę powierzchniową i przestrzenną.

Fala powierzchniowa jest promieniowana przez antenę nadawczą umieszczoną bezpośrednio na powierzchni Ziemi i rozchodzi się wzdłuż tej powierzchni. Zawiera się w zakresie bardzo niskich częstotliwości i może rozchodzić się na tysiące kilometrów:

do kilku tys. km dla fal z zakresu VLF, do kilkuset km dla fal z zakresu MF, do kilkudziesięciu km dla fal z zakresu HF.

Fala jonosferyczna to taka fala. która dociera do odbiornika dzięki odbiciu od jonosfery i zawiera się w zakresie fal średnich i krótkich. Dla fal ultrakrótkich

o częstotliwości od 30 do 50 MHz jonosfera staje się „przezroczy sta" i fale przenikająją, rozchodząc się w kosmos. Dla tego zakresu fal jonosfera przestaje działać jak reflektor i dlatego w łączności satelitarnej stosuje się fale o bardzo wysokich częstotliwościach SHF, EHF.

Fala troposferyczna jest to fala. która dociera do odbiornika dzięki dyfrakcji i refrakcji fal w troposferze. Umożliwia to budowanie pozahoryzontalnych, naziemnych stacji radiowych o zasięgu 200-1000 km.

2.2. Anteny

Antena jest elementem odwracalnym. Oznacza to, że antena może dokonywać przemiany energii w obu kierunkach — prądu w.cz. na falę elektromagnetyczną i fali elektromagnetycznej na prąd (silę elektromotoryczną). Antena nadawcza może być odbiorczą i na odwrót. Ewentualne różnice dotyczą konstrukcji i wymiarów obu typów anten.

W przypadku idealnym pożądane byłoby, aby cala moc prądu zmiennego dostarczanego do anteny była wypromieniowana. Zbliżenie się do tego ideału wymaga tzw. dostrojenia anteny . (Antenę możemy rozpatrywać jako szczególny przypadek obwodu rezonansowego, złożonego z cewki, kondensatora i źródła energii. Obwód taki cechuje się częstotliwością rezonansową, dla której amplituda prądu zmiennego płynącego w obwodzie osiąga maksimum. Jeśli w obwodzie takim, uziemionym w odpowiednim punkcie (rys. 5) zaczniemy rozsuwać okładziny kondensatora, to linie sil pola elektrycznego będą obejmowały coraz większą przestrzeń. W ostatniej fazie otrzymamy tzw. obwód otwarty. Charakteryzować się on będzie w dalszym ciągu częstotliwością rezonansową, większą niż na początku (ze względu na zmniejszenie pojemności kondensatora). Przy tej częstotliwości rezonansowej wypromieniowana ilość energii, doprowadzonej ze źródła, będzie największa. Częstotliwość ta jest unkcją wymiarów fizyczny ch anteny oraz sposobu jej zasilania (rys. 6).