2500335675

Czy wolne rodniki i reaktywne formy tlenu zawsze działają niekorzystnie na organizm ludzki?

Agnieszka Jędrzejowska, Paulina Dybała, Yioletta Kozik

Instytut Chemii, Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii, Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice

KONTAKT: [e-mail], 32 3591336

STRESZCZENIE

Oceniając wiek człowieka sugerujemy się najczęściej wyglądem jego skóry. Starzenie skóry może rozpocząć się stosunkowo wcześnie, jeśli była ona narażona na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych. Zalicza się do nich przede wszystkim:

-    wolne rodniki

-    promieniowanie słoneczne

-    zanieczyszczenie środowiska

-    niewłaściwą dietę

Starzenie się skóry można nieco spowolnić poprzez właściwą jej pielęgnację, higieniczny i aktywny tryb życia, odpowiednią ilość snu, właściwą dietę, unikanie stresu.

Przeanalizowano wpływ wolnych rodników na skórę i organizm ludzki, w aspekcie:

-    przyczyn powstawania i występowanie wolnych rodników,

-    występowania i działania RFT (reaktywne formy tlenu),

-    skutki działania wolnych rodników na skórę i organizm człowieka,

-    mechanizmy obronne organizmu przeciwko wolnym rodnikom,

-    terapii fotodynamiczna PDT i diagnostyka fotodynamiczna PDD,

-    przeciwutleniaczy, ich roli, występowania i działania,

-    roli diety w procesie zwalczania wolnych rodników

Negatywny wpływ wolnych rodników na organizm można ograniczyć przez stosowanie odpowiednich preparatów witaminowych i kosmetycznych, które hamują ich powstawanie, wychwytują oraz neutralizują powstałe już rodniki

Organizm ludzki wykształcił mechanizmy obronne unieszkodliwiające działanie rodników. Należą do nich: wytworzenie melaniny, reakcje enzymatyczne z udziałem dysmutazy nadtlenkowej (SOD) i katalazy (CAT) czy ostatecznie apoptoza, gdy zostanie trwale uszkodzona nić DNA. Interesująca jest rola rodników w mechanizmie terapii i diagnostyki fotodynamicznej wykorzystywanej w diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych, niezłośliwych zmian skórnych oraz w kosmetyce.

Słowa kluczowe: wolne rodniki, antyutleniacze, terapia fotodynamiczna PDT, diagnostyka fotodynamiczna PDD.

12