I. Proporcjonalność I procenty
6 0 »e procent więcej, o Ile procent n-nkH
Punkty procentowe to różnica między wielkość unii wyrażonymi w procentach.
ćwiczenie 4 >
Stopa bezrobocia w Polsce w lutym 2018 r. wynosiła 621%. a w lutym 2019 r.-6,1%. O ile punktów procentowych zmalała w tym czasie stopa bezrobocia?
W podpunktach a) i b) przykładu 3 otrzymaliśmy różne wyniki, ponieważ w pierwszym przypadku internował nas procent ceny jabłek, a w drugim - procent ceny cytryn. Ta sama kwota. 8 zł. stanowi 400% ceny jabłek, ale 80% ceny cytryn.
Dobra rada
W zadaniach z procentami zawsze trzeba się zastanowić jaka wietkoii stanowi nosze 100%.
ćwiczenie 3.1 )
Kilogram rodzynek kosztuje 21 zł, a suszonych jabłek 28 zł. Oblicz, o ile procent:
a) kilogram suszonych jabłek jest droższy od kilograma rodzynek,
b) kilogram rodzynek jest tańszy od kilograma suszonych jabłek.
ćwiczenie 3.2 )
W piekarni JAGODA ceny wszystkich wypieków z poprzedniego dnia zostały obniżone o ten sam procent. Na podstawie informacji z rysunku oblicz, ile kosztuje bułka z nasionami. jeśli poprzedniego dnia kosztowała 1,5 zł.
Przykład 4
W trakcie trwania programu telewizyjnego prowadzono głosowanie majiyce wyłonić najlepszego spośród dwojga finalistów. Piotr uzy skał 30 głosów, a Karina otrzymała 45 głosów.
a) Ile procent głosów dostała Karina, a ile otrzymał Piotr?
b) O ile więcej głosów niż Piotr dostała Karina?
c) O ile procent więcej głosów niż Piotr dostała Karina?
• a) Karina i Piotr uzyskali w sumie 30 + 45 - 75 głosów. Z tej liczby:
Piotr dostał || = f . czyli 40% głosów,
Karina dostała 75 " 5 " i^. czyli 60% głosów.
b) 45 — 30 = 15, a więc Karina dostała o 15 głosów więcej niż Piotr.
c) Teraz musimy obliczyć, jaki procent głosów otrzymanych To można obłczyc
przez Piotra (30) stanowi różnica (15). w pamięcr Karina
.« . dostała o połowę
^ = i, czyli 50% więc ri głosów.
a połowa to 5<Mtc
Karina dostała o 50% głosów więcej niż Piotr.
Karina dostała 60% głosów, a Piotr otrzymał 40% głosów. Czy nie powinniśmy więc powiedzieć, że Karina dostała o 20% głosów więcej? Nie, bo gdy pytamy „o ile procent więcej niż Piotr", odnosimy się do wyniku Piotra, a nic do liczby wszystkich oddanych głosów.
Jeśli jednak interesuje nas różnica wielkości 60% i 40%, możemy użyć pojęcia punktów procentowych. Mówimy, że Karina dostała o 20 punktów procentowych więcej niż Piotr.
1. Piłka plażowa kosztowała 40 zł, ale jej cenę podniesiono o 5%. Ile kosztuje piłka po podwyżce?
2. Oblicz ceny ubrań w promocji.
3. W zimie łyżwy kosztow-ały 120 zł, a rolki 90 zł. Na wiosnę cenę łyżew obniżono o 20%. a cenę rolek podwyższono o 25%.
a) Ile kosztowały łyżwy, a ile rolki po zmianach cen?
b) Gdyby ktoś kupował jednocześnie łyżwy i rolki, to czy więcej zapłaciłby w zimie, czy po wiosennej zmianie cen?