2749771674

uruchamiać mechanizmy wyzwalające kreatywność, wspierał wszystko to co nowe, nauczył go, aby nie bał się wielkich przestrzeni. Po studiach de Weryha spotykał profesora jeszcze w Pracowniach Sztuk Plastycznych, gdzie zasiadał w tak zwanej komisji kwalifikacyjnej odbierającej i zatwierdzającej zlecenia artystyczne - aż do roku 1981, kiedy to wyjechał z Gdańska do Hamburga. W 1973 roku wziął ślub z Marylą, która była magistrem filologii polskiej. W czasie, kiedy oboje jeszcze studiowali, w 1975 urodził im się syn Rafał. W roku 1976 Jan de Weryha-Wysoczański otrzymał dyplom gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni prof. Alfreda Wiśniewskiego i prof. Adama Smolany¹⁷. Od roku 1976 pracował jako niezależny artysta rzeźbiarz. W Polsce Jan de Weryha-Wysoczański był znanym i cenionym artystą, przede wszystkim mistrzem rzeźby w brązie. Żył z powodzeniem z pracy artystycznej.¹⁸ Wiodło mu się całkiem nieźle, otrzymywał stałe zamówienia, nawet niemałe pieniądze. Wykonywał statuetki, małe formy, medale, ale to jednak nie dawało mu możliwości pełnej wypowiedzi artystycznej. Latem 1981 roku, jeszcze przed ogłoszeniem stanu wojennego, Jan de Weryha-Wysoczański, wtedy 31-letni mieszkaniec Gdańska, ale już znany artysta opuszcza wraz z rodziną Trójmiasto i wyruszył na Zachód. Wtedy to właśnie zanosiło się na bezpośrednie niebezpieczeństwo wkroczenia do kraju wojskowych oddziałów radzieckich. Wśród społeczeństwa zanikała nadzieja na lepsze czasy. Pesymistyczne nastroje narodu polskiego podtrzymywało wspomnienie wielu brutalnie zdławionych powstań. Strach przed wkroczeniem Rosjan, który udzielił się wtedy również Janowi i jego rodzinie, był w tamtym czasie więcej niż uzasadniony. W grudniu 1981 roku polscy wojskowi doprowadzili do puczu, uprzedzając prawdopodobnie tym samym obcą interwencję. Gąsienice, które tej zimy przetoczyły się po ulicach Gdańska, należały do polskich czołgów.

¹⁷    Polak w świecie. Leksykon Polonii i Polaków za granicą, Warszawa 2001, s. 336.

¹⁸    H. Orpel, Mówiące powierzchnie i naturalny materiał - minimalistyczne obiekty Jana de Weryhy-Wysoczańskiego, ArtProfil das Fachmagazin fur aktuelle Kunst, 2003 z. 1, internet: http://www.de-weryha art.de, data 03.09.2012 r.

str. 12