2749771679

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Opisaną pracę projektował artysta wcześniej, ale zrealizował z myślą o ekspozycji właśnie we wnętrzu Galerii „Kaplica” dopiero w 2003 r. Prosta forma staje się istotnym elementem wnętrza, dla którego istniejąca dotychczas architektura jest oprawą. Weryha-Wysoczański przywołuje swoją pracą długą tradycję ustawiania sześcianu w przestrzeni. Sięga ona starożytnego Egiptu. Jednym z najważniejszych dzieł tego typu był pochodzący z 1777 roku Ołtarz Pomyślnego Losu „Agathe Tyche” w Weimarze, autorstwa Goethego. Składał się on z kamiennego sześcianu i ustawionej na nim kamiennej kuli.²⁸ Dla Weryhy-Wysoczańskiego sześcian jest formą neutralną, nie jest dla niego zbyt ważna jej idea. Powierzchnia zmienia się wciąż w naszych oczach, kiedy chodzimy wokół, a także w ciągu dnia, wraz z nieustannie wędrującym po niej dziennym naturalnym światłem, wpadającym z trzech stron do wnętrza, z okien po bokach i przez otwarte do kaplicy drzwi. To dzienne światło, zawsze padające z boku na nierówne powierzchnie (kubik ustawiony był ukośnie wobec ścian), ujawnia tę nierówność (można powiedzieć: rzeźbi je); widać, że każda budująca powierzchnię forma (drewienko) jest niepowtarzalna, ma swój kolor, miękkość. Można poznać powierzchnie ścian, przyjrzeć się im. Forma sześcianu dostępna jest zmysłom widza tylko poprzez powierzchnię, którą tworzy natura, a ujawnia światło. Umieszczenie sześcianu w budynku dawnej kaplicy sugerowało możliwość odczytania idei dzieła poprzez sakralny kontekst, odczytywania tej racjonalnie tworzonej sztuki jako obiektów symbolicznych. W tego rodzaju obiekty wpisany jest bogaty przekaz ideowo - symboliczny.

Kwadrat jest jednym z najpopularniejszych znaków symbolicznych; to symbol statyczny, adynamiczny, często widziany w relacji i w przeciwieństwie do koła, jest symbolem ziemi w przeciwieństwie do nieba lub też ograniczoności w przeciwieństwie do

^2X A.M. Vogt, Das architektonische Denkmal - seine Kulmination im 18. Jahrhundert, [w:] Denkmaler im 19. Jahrhundert. Deutung und Kritik, Herausgeber: Hans-Ernst Mitting und Volker Plagemann, Studien zur Kunst des 19. Jahrhunderts, t. 20, MUnchen 1972, s. 27-46.

str. 17