Rys. 1.5. Zależność szybkości zużywania się części od okresu eksploatacji [2, s.127]
Źródło. M. Cymerys, Użytkowanie i obsługiwanie maszyn i urządzeń 723[02].Z2.03. Poradnik dla ucznia. ITE PiB. Radom 2007
Jak widać z wykresu nowe maszyny w procesie wstępnego docierania zużywają się szybko, jednak jest to proces nieszkodliwy gdyż po dotarciu następuje długi stabilny proces pracy zwany okresem normalnego zużywania się. W celu unikania awarii maszyny, należy
Okres I, zwany docieraniem jest stosunkowo krótki, a zarazem bardzo ważny dla prawidłowego działania urządzenia. Następuje wówczas dogładzanie i dopasowywanie się współpracujących powierzchni. W początkowej fazie ubytki materiału są dość intensywne.
W końcu okresu rzeczywista powierzchnia styku obu części powiększa się, maleje intensywność zużywania oraz ustabilizuje się stan naprężeń i odkształceń w warstwie wierzchniej.
Okres II to normalna praca elementów maszyny. Charakteryzuje się powolnym przebiegiem zachodzących zjawisk oraz zmniejszoną i prawie stałą intensywnością zużywania. Trwałość części maszyn określa się na podstawie tego okresu.
Okres III zaczyna się w chwili, gdy następuje przekroczenie dopuszczalnego luzu danej pary trącej. Wówczas występuje zakłócenie normalnej współpracy części, co objawia się skutkami: nadmiernym nagrzewaniem się, obniżeniem sprawności mechanicznej, wzrostem zużycia środka smarnego, obniżeniem dokładności oraz sztywności połączenia. Dalsza eksploatacja w tych warunkach powoduje zniszczenie lub awarię pary trącej.
3. Podstawowe zasady eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych
Zakład pracy jest zobowiązany do utrzymywania pomieszczeń pracy, budynków oraz terenów i urządzeń z nimi związanych w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Maszyny, urządzenia oraz narzędzia pracy muszą być konstruowane i budowane w taki sposób, aby zapewniały bezpieczne, higieniczne i dogodne warunki pracy. Muszą przede wszystkim zabezpieczać pracownika przed urazami, działaniem substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, szkodliwymi wstrząsami i działaniem szkodliwych wibracji oraz promieniowaniem.
12