3147162696

Zakład

Rysunku

rozwiązań. W tej chwili mamy trzy grupy przedmiotów obejmujących rysunek, trzy sposoby jego rozumienia: rysunek oparty na podstawach klasycznych, rysunek intermedialny oraz rysunek projektowo-użytkowy.

O ile jestem w stanie wyobrazić sobie rysunek klasyczny, o tyle mam problem z wyobrażeniem sobie rysunku nowoczesnego. W Pańskiej twórczości przewija się też np. rysunek mentalny, temporalny, mobilny albo rysowanie przedmiotami. O czym mówią te terminy?

O tym, że rysunek jest żywy. Te pojęcia wyprowadzam z etymologii, zawsze szukam źródła. Słowo „rysunek" przyszło do nas w średniowieczu z języka niemieckiego. Riss oznaczało „dociskać, żłobić”. Wcześniej Słowianie mówili po prostu „pisać”, do dziś zresztą „piszemy" ikony, wykonujemy pisanki. Z czasem, jak pisze Bruckner, słowo „rysować" nabierało osobliwszych znaczeń - „rysy twarzy”, „mur niebezpiecznie się zarysował", „sylweta kościoła rysowała się na tle nieba", „perspektywy rysowały się niewesołe”. I tak dalej, i tak dalej... Na tym prostym przykładzie widać, jak można poszerzać asocjacyjne przestrzenie rysunkowe, budzić wyobraźnię, szukać nowych ścieżek, dróg rozwojowych i realizacyjnych. Rysunek mentalny to taki rysunek, w którym pozornie nic nie robimy. Grotowski nazywał swój teatr „teatrem ubogim”, w którym potrzebny był tylko aktor i reflektor oraz widz. a sednem była ekspresja i stany ekstatyczne. Mentalne rysowanie to rysowanie w pamięci, w umyśle. Od wielu lat to robię. Na przykład jadę tramwajem i widzę mamę z dzieckiem. Patrzę na ich twarze i próbuję sobie zrekonstruować wygląd taty. To jest bardzo potrzebne przy rysowaniu portretów na pierwszych latach studiów. Analiza twarzy, kształtu głowy. Rysunek mentalny to takie bardziej dokładne oglądanie świata. Przy wejściu do naszego Zakładu wisi maksyma Goethego Czego nie narysowałem, tego nie widziałem. Uważam, że każdy rysunek, najbardziej amatorski, nawet zapisy w czasie konferencji na serwetkach powodują, że lepiej i dokładniej przyglądamy się rzeczywistości i sobie. On daje nam wstęp do lepszego poznania świata. Tego nie umożliwi aparat fotograficzny, bo obcina odczucia naszych wszystkich zmysłów.

Fotografując kopiujemy nie zastanawiając się nad tym, co kopiujemy, a rysując...

...dokładnie przyglądamy się światu. Nawet gdy ktoś pyta, jak dojść do ratusza w Toruniu, to na karteluszku lub w powietrzu rysujemy punkty, linie. Podstawowe składowe części rysunku.

Mam wrażenie, że dzisiejsi młodzi artyści robią wszystko, by uciec od rysunku. Prace graficzne, malarskie uciekają w abstrakcje. Czy warto ich uczyć wciąż rysunku?

Na Zachodzie są uczelnie, które eliminują rysunek klasyczny, bo on wymaga ogromnej pracy, wysiłku. Dyscyplinuje, jeżeli oczywiście dawkuje się go z rozsądkiem. Są wciąż w kraju akademie, gdzie rysuje się nieustannie martwe natury lub ćwiczy tzw. rysunek wieczorny.

Zawsze można potem portretować kogoś na bulwarze przy plaży.

Tak jak kiedyś panienki z dobrych domów musiały umieć haftować lub malować akwarelą, to pewnie zawsze się przyda. My to rozumiemy jako nauczanie wyrazistego oglądu rzeczywistości. I w tym momencie ten poczciwy, klasyczny rysunek jest nie do zastąpienia. Rysunek leży u podstaw właściwie każdej kreatywności twórczej.

Mnie się zawsze wydawało, że rysunek jest czymś na tyle istotnym, że bez niego nie byłoby najważniejszych nurtów współczesności. Gdyby Picasso nie umiał perfekcyjnie rysować, nie mógłby stworzyć zaprzeczenia, czyli kubizmu.

Dzięki temu jego rzeczy są wiarygodne.

WYDZIAŁ SZTUK PIĘKNYCH.

I

.51