plik


ÿþ NAUKA A BIBLIA Marta Cuberbiller PRZEGLD PRASY KREACJONISTYCZNEJ DLACZEGO TAK TRUDNO SI DYSKUTUJE Z EWOLUCJONISTAMI? * iele osób zainteresowanych sporem znajduje si w gwiazdozbiorze Andromedy; na pominaj one codzienne obserwacje, które przecie\ ewolucjonizm-kreacjonizm dziwi si, póBkuli poBudniowej mo\na goBym okiem zaobserwo- te\ nie s niezawodne. Wdlaczego ten spór cigle trwa? wa jeszcze Wielki i MaBy ObBok Magellana.) Hub- Sto lat temu Percival Lowell, znany astronom, Trzeba po prostu, \eby ka\da ze stron - mówi - widziaB wiele kanaBów na powierzchni Marsa, a przedstawiBa fakty popierajce jej stanowisko. Wte- wspóBczesny mu astronom E.E. Barnard nigdy tych dy oka\e si, kto ma racj. Bo prawda przecie\ jest kanaBów nie mógB dostrzec. A wydawaBoby si - jedna: albo ewolucja miaBa miejsce, albo nie. Nie- prosta sprawa. Wystarczy spojrze przez teleskop. mo\liwe, aby obie strony gBosiBy prawdziwe pogl- Okazuje si, \e nie jest to takie proste. Lowell spo- dy. Je[li obie strony sporu "wyBo\ karty na stóB", to dziewaB si istnienia kanaBów i je widziaB. Barnard od razu bdzie wida, kto ma racj. nie wierzyB w istnienie kanaBów i ich nie dostrzegaB. Niestety, sprawa nie jest taka prosta. Ta wizja Ewolucjoni[ci tak Batwo zaakceptowali oszu- rozstrzygnicia sporu obarczona jest kilkoma pod- stwo z Piltdown, poniewa\ wBa[nie czego[ takiego stawowymi wadami. Jedn z nich omówiB Danny R. oczekiwali. Podobnie byBo z odrzucon dzisiaj kon- Faulkner w dwumiesiczniku Creation Matters. cepcj przygarbionych neandertalczyków, sfaBszo- Autor jest doktorem astronomii na Uniwersytecie wanymi rysunkami Haeckla, które miaBy ilustrowa PoBudniowej Karoliny w Lancaster. Swoje rozwa\a- rekapitulacj filogenezy, czy z niedawno obalon nia opiera na przykBadzie pewnego epizodu z histo- histori ciem pieprzowych. W ka\dym z tych przy- rii astronomii. Na pocztku XX wieku astronomowie padków akceptowano je, poniewa\ pasowaBy do toczyli ostry spór o to, czy tzw. mgBawice (s to wcze[niej \ywionych przekonaD. najcz[ciej owalne twory niebieskie widoczne przy Istnieje jednak istotna ró\nica midzy wspo- pomocy teleskopu) istniej wewntrz naszej Galak- mnianymi wy\ej nieaktualnymi ju\ argumentami na tyki, czy poza ni. Do XX wieku wikszo[ astrono- rzecz ewolucjonizmu, a pracami van Maanena, mów uwa\aBa, \e s to obBoki pyBu i gazu w naszej wykazujcymi du\ rotacj mgBawic. Te ostatnie Galaktyce, z których - by mo\e - powstan w szybko obalono i dzi[ nikt ich nie pamita. Nie przyszBo[ci nowe gwiazdy i ukBady planetarne. stanowi wic przeszkody w rozwoju nauki. Niektó- Nasza Galaktyka byBaby w tym ujciu caBym ble po prostu na pBytach fotograficznych zidentyfiko- re z nieaktualnych argumentów na rzecz ewolucjo- wszech[wiatem. waB wiele pojedynczych gwiazd w M31, które wcze- nizmu uwa\a si nadal za u\yteczne i wiele pod- W 1916 roku Adrian van Maanen, astronom z [niej wskutek niedoskonaBych metod obserwacji rczników do biologii cigle wymienia my pieprzo- obserwatorium Mt. Wilson, opublikowaB pierwszy zlewaBy si w jeden [wieccy twór. we i rekapitulacj filogenezy w rozdziaBach dotycz- artykuB z caBej serii publikacji, w której przedstawiaB Co wicej, w[ród gwiazd w M31 odkryto tzw. cych ewolucji. obserwacyjne argumenty na rzecz hipotezy we- cefeidy. To bardzo wa\ny rodzaj gwiazd. S to Ewolucjoni[ci i kreacjoni[ci postrzegaj [wiat wntrzgalaktycznej. RozumowaB on nastpujco. gwiazdy pulsujce, wskutek czego zmieniaj swoj bardzo odmiennie. Tam, gdzie kreacjoni[ci widz Je[li mgBawice s tworami pozagalaktycznymi, je[li jasno[. Okresy zmian blasku cefeid wynosz od projekt, ewolucjoni[ci widz bezmy[ln ewolucj. znajduj si daleko od nas, to musz by olbrzy- kilku godzin do kilkudziesiciu dni. OkazaBo si przy Obie strony interpretuj dane po swojemu. Aatwo to mich rozmiarów, musz by czym[ w rodzaju na- tym, \e gwiazdy o tym samym okresie [wiec tak robi, ale trudniej zrozumie przeciwne pogldy. szej Galaktyki. Je[li za[ znajduj si wewntrz samo silnie (jak to mówi astronomowie, maj t Wiemy na przykBad, \e bakterie zdobywaj odpor- Drogi Mlecznej, to maj du\o mniejsze rozmiary, sam jasno[ absolutn). Je[li wic znamy jasno[ no[ na antybiotyki, ale ewolucjoni[ci i kreacjoni[ci porównywalne z wielko[ci naszego UkBadu SBo- widom cefeidy i jej okres zmian blasku, to mo\emy inaczej wyja[niaj ten fakt. Kreacjoni[ci dobrze necznego. Jak sprawdzi, która z hipotez jest praw- wyliczy jej odlegBo[ (korzysta si przy tym z tzw. rozumiej argument ewolucjonistów z tym zwiza- dziwa? Van Maanen zaproponowaB kryterium - krzywej Shapleya). Na tej podstawie okazaBo si, \e ny, ale tylko niewielu ewolucjonistów rozumie wyja- ktow prdko[ rotacji. Olbrzymie galaktyki nie M31 znajduje si w olbrzymiej odlegBo[ci od naszej [nienie kreacjonistyczne. Gdyby je bowiem rozu- mog rotowa tak szybko jak mniejsze twory. Van Galaktyki - dzisiaj odlegBo[ t szacujemy na ponad mieli, to nie przytaczaliby tego faktu jako dowodu, Maanen zbadaB prdko[ci wirowania siedmiu mgBa- 2 miliony lat [wietlnych. M31 nie jest wic mgBawi- \e kreacjoni[ci nie maj racji. Zdobywanie odporno- wic i na tej podstawie w dziesitym z kolei artykule c, ale galaktyk - porównywaln z t, w której si [ci na antybiotyki jest przykBadem mikroewolucji, a w roku 1923 wyliczyB rozmiary i odlegBo[ci owych sami znajdujemy. W cigu kilku pózniejszych lat spór ewolucjonizm-kreacjonizm dotyczy makroewo- mgBawic. PotwierdzaBy one hipotez pyBowo- okazaBo si to prawd dla wszystkich mgBawic ba- lucji. gazow, wszystkie badane mgBawice rotowaBy danych przez van Maanena. Trzeba jednak pamita, \e kreacjoni[ci te\ szybko i dlatego miaBy znajdowa si wewntrz Jak to mo\liwe? Przecie\ van Maanen obser- mog wpa[ w t sam puBapk widzenia tego, co naszej Galaktyki. wacyjnie wyznaczyB du\e wielko[ci rotacji mgBawic, chc widzie. Na przykBad kreacjoni[ci wierz, \e Wyniki obserwacyjne van Maanena odegraBy zbyt du\e, \eby byBy one odlegBymi galaktykami? ludzie istniej od pocztku i \e potop Noego utwo- istotn rol w debacie astronomicznej lat 20. XX w. Dziesi lat pózniej Hubble wróciB do tej sprawy. rzyB wikszo[ warstw osadowych. Istnieje wic GBównym zwolennikiem wewntrzgalaktycznej UznaB, \e pomiary van Maanena obarczone byBy mo\liwo[ znajdowania [ladów aktywno[ci czBowie- obecno[ci mgBawic byB Harlow Shapley, a jego du\ym bBdem systematycznym, który van Maanen ka w warstwach osadowych. W literaturze znalez przeciwnikiem - Heber D. Curtis. Shapley opieraB zinterpretowaB jako rotacj. Wkrótce potem van mo\na sporo doniesieD o tego typu znaleziskach - o si gBównie na badaniach van Maanena - mgBawice Maanen przyznaB mu racj, a jego prace szybko wytworach ludzkich w pokBadach wgla czy o odci- nie mogBy znajdowa si zbyt daleko, poniewa\ za zostaBy zapomniane. skach ludzkich stóp obok [ladów dinozaurów. Jed- szybko rotowaBy. Curtis nie byB w stanie odeprze Od tego czasu wykonano wiele zdj i badaD nak znaleziska te s sBabo udokumentowane i takich argumentów i w opinii wikszo[ci Shapley odlegBych galaktyk. Nie wykazuj one takiej rotacji, niedokBadnie przebadane. Jest wysoce ryzykowne wygraB t debat. jak obserwowaB van Maanen. Co wic obserwowaB zbyt szybkie ich akceptowanie. Mo\liwo[ popeBnie- Niestety, zaledwie rok pózniej kolega van van Maanen? Autor omawianego artykuBu odpowia- nia bBdów dotyczy w równym stopniu ewolucjoni- Maanena z obserwatorium na Mount Wilson Edwin da tak: "Czsto widzimy to, co chcemy zobaczy." stów, co i kreacjonistów. Hubble dokonaB zadziwiajcego odkrycia. OkazaBo Fakty naukowe, czyli wyniki naukowych obserwacji i (* Danny R. Faulkner, "What Did Adrian van si, \e tzw. mgBawica M31 to wielki zbiór gwiazd. eksperymentów, s rezultatem skomplikowanych Maanen See? An Interesting (Nawiasem mówic, M31to jedyna na naszej póBkuli operacji, z udziaBem wyrafinowanych instrumentów i Illustration of How Science Really Works", mgBawica, któr mo\na dostrzec goBym okiem, technik obliczeniowych. W niewielkim stopniu przy- Creation Matters January/February 2007, vol. 12, no. 1, s. 1-3.)  P O D P R  D   i d z P O D P R  D  nr 6/47/ czerwiec 2008  P O D P R  D   P O D P R  D  10

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Uzaleznienie od siebie Dlaczego tak trudno sie zmienic i co mozna na to poradzic uzasie
Dlaczego dla wielu chrześcijan tak trudno żyć chrześ życiemW0303a
Dlaczego w Polsce jeździ się po prawej stronie jezdni
Dlaczego możemy czuć się bezpieczni w sieci, czyli o szyfrowaniu informacji
TAK?RDZO SIE STARALEM C txt
S Zizek, Dlaczego tak uwielbiamy nienawidzić Haidera
(Dlaczego niektórzy boja sie cynku alkalicznego Galwanizernie chromowanie niklowanie anodowanie
Dlaczego nadal zajmujemy siÄ™ ÅšJ
Czerwone Gitary Tak Bardzo Się Starałem
4 Na czym polega „darwinizm społeczny, Czym rozni sie od ewolucjonizmu Darwina
Dlaczego nie da się nastroić pianina
Dlaczego powinniśmy przygotować się do wielkiej wojny
Tak narodził się iPod

więcej podobnych podstron