plik


ÿþELEKTROSTATYKA 1. Zachowanie Badunku 2. Jak du|e s oddziaBywania elektrostatyczne: prawo Coulomba 3. Pole elektryczne 4. StrumieD pola 5. Prawo Gaussa 6. PotencjaB pola elektrycznego 7. Pojemno[ i kondensatory 8. Energia pola elektrycznego Typ oddziaBywaD zródBo nat|enie zasig Grawitacyjne Masa ok. 10-38 DBugi SBabe czstki elementarne ok. 10-15 Krótki (ok. 10-18m) Elektro Aadunek elektryczny ok. 10-2 DBugi magnetyczne Jdrowe Hadrony (protony, 1 Krótki (ok. 10-15m) neutrony, mezony) KWANTYZACJA AADUNKU, ZACHOWANIE AADUNKU Nie mo|emy Badunków tworzy, mo|emy je tylko rozdziela, a je|eli tworzy to par: Badunek dodatni i równy mu ujemny: Zasada Zachowania Badunku: w zamknitym ukBadzie wypadkowa ilo[ Badunku jest staBa Aadunek zawsze zwizany jest z czstk materialn: ka|dy Badunek jest wielokrotno[ci Badunku elektronu e=1.6*10-19C, elektrostatyka: WBasno[ci Badunków w spoczynku prd elektryczny: Badunki w ruchu Czstki obdarzone Badunkiem mog wystpowa w pustej przestrzeni, ale mog te| znajdowa si w materiale. W zale|no[ci od tego czy materiaB pozwala na ruch Badunków materiaBy dzielimy na: " -izolatory: Badunki nie maj mo|liwo[ci ruchu " -przewodniki: Badunki mog si swobodnie porusza " -póBprzewodniki: Badunki poruszaj si, ale ich ruch nie jest w peBni swobodny, a ich ilo[ zale|y od temperatury materiaBu ODDZIAAYWANIA MIDZY AADUNKAMI 1 m 50·106C + 50·106C - 1 kg kule miedziane nieskoDczenie wytrzymaBe prty siBa oddziaBywania midzy kulami =0 50·106C - przepByw 1C - doskonaBa kompensacja Badunku + i - 10·109N FE = 10Å"1020 FG PRAWO COULOMBA Ka|de dwa Badunki oddziaBuj ze sob z siB proporcjonaln do iloczynu warto[ci tych Badunków i odwrotnie proporcjonaln do odlegBo[ci r 1 q1q2 F = r Æ q2 q1 4Àµ0 r2 staBa µ0=8.854*10-12C2/Nm2 jest staB dielektryczn pró|ni. Problem: Jakiej siBy F do[wiadcza Badunek próbny (tj. maBy Badunek dodatni q0 który swoj obecno[ci nie zaburza rozkBadu innych Badunków) w pobli|u statycznego rozkBadu wielu Badunków? a SiBa dziaBajca na Badunek to suma siB +Q pochodzcych od ka|dego Badunku z osobna. -Q ± r a a r r r F1 F = 2F1 cos± = 2F1 = F1 F = F1 + F2 r 2r r x ± q r 1 Qq a 1 Qa F dipol F1 = F = F1x = q x Æ Æ 4Àµ0 r2 r 4Àµ0 r3 elektryczny F2 POLE ELEKTRYCZNE Je[li na Badunek dziaBa siBa, pochodzca od innego Badunku w oddali, to mo|na uwa|a, |e jeden z tych Badunków modyfikuje w pewien sposób otaczajc przestrzeD tworzc pole siB elektrycznych. Pole to dziaBa nastpnie na ka|dy inny znajdujcy si w nim Badunek wywierajc naD siB Modyfikacja przestrzeni: siBy dziaBajce na yródBo siB: Badunek pole elektryczne Badunek + + Pole elektryczne jest opisane liczbowo wektorem nat|enia pola elektrycznego. r r F(r) q0 dodatni Badunek próbny E(r) = q0 NAT{ENIE POLA ELEKTRYCZNEGO Pole elektryczne od Badunku punktowego: r ale r r 1 q0Q F(r) F = r E(r) = Æ 4Àµ0 r2 q0 + wic r 1 Q E = r Æ 4Àµ0 r2 E Pole elektryczne mo|na zobrazowa podajc linie siB pola elektrycznego. S to linie styczne do E: gsto[ linii jest proporcjonalna do æøEæø. elektrostatyka STRUMIEC NAT{ENIA POLA ELEKTRYCZNEGO E E E E E StrumieD pola to ilo[ciowe ujcie linii siB pola. ± S " Czym wiksze E, tym wicej linii S S ¦E=E·S=E S cos±. " czym wiksze pole powierzchni to te| wicej linii, S S " czym mniejszy kt to te| wicej linii MaBo precyzyjnie: StrumieD pola przez powierzchni S to ilo[ linii siB Powierzchnia S pola przebijajcych t powierzchni Je|eli S nie jest regularne, to ¦E=+"E·dS strumieD StrumieD pola elektrycznego przez powierzchni S dS dS r r ÕE = E Å" dS +" dS dS PRAWO GAUSSA Ilo[ linii siB, a wic i strumieD pola E przez powierzchni zamknit S nie zale|y od tej powierzchni, a tylko od tego co znajduje si w [rodku. µµ0ÆE=2Q µµ0 ÆE=2Q StrumieD pola E przez powierzchni zamknit jest równy caBkowitemu Badunkowi otoczonemu µµ0 ÆE=2Q przez t powierzchni podzielonemu przez staB dielektryczn o[rodka + + + + r r Q Q ¦ = Ò! E Å" dS = E +" µµ µµ 0 0 S Prawo Gaussa jest dokBadnie równowa|ne prawu Coulomba i zwykle wykorzystujemy je do obliczeD nat|enia pola elektrycznego. obliczanie E z prawa Gaussa PRAWO GAUSSA: PRZYKAAD ? Obliczy E(r) dla nieskoDczonej pBaszczyzny równomiernie naBadowanej Badunkiem z gsto[ci r à powierzchniow Ã. Rozwizanie: E dS Z symetrii: wektor E musi by prostopadBy do r pBaszczyzny. Powierzchnia Gaussa : np. walec. à r r r r r r r r SÅ"à E Å"dS + Å"dS = 2ES = +"E Å"dS = +"E Å"dS + +" +"E µ0 S dno wieczko bok à Pole jednorodne E = 2µ0 Nat|enie pola od dwóch równolegBych, przeciwnie +à naBadowanych pBaszczyzn odlegBych od siebie o d. d Nat|enia pól na zewntrz pBaszczyzn zeruj si, natomiast -à midzy pBaszczyznami dodaj dajc: E=Ã/µ0 POTENCJAA r0 Praca siBy elektrycznej nad przeniesieniem Badunku z W1 W1=W2 r do r0 nie zale|y od drogi W2 r SiBy elektryczne s potencjalne Energia potencjalna Ep Badunku w polu elektrycznym to praca siB zewntrznych, jak trzeba wykona aby Badunek przenie[ z miejsca w którym Ep=0 (przyjtego dowolnie) do miejsca r w którym energi potencjaln chcemy zmierzy r r r r r r r Ep (r) = - r = -q Å"dr r +"FÅ"dr = -+"Eq Å"dr +"E r r0 r0 r0 PotencjaB to energia potencjalna przypadajca na jednostkowy Badunek r r r 1 V(r) = Ep(r) = - Å"dr r r +"E r q r r0 Ró|nica potencjaBów midzy dwoma punktami nazywa si napiciem U elektrostatyka POTENCJAA: PRZYKAAD 1 Obliczy potencjaB w odlegBo[ci r od Badunku punktowego, przyjmujc, |e V=0 w nieskoDczono[ci. Poniewa|: r r r 1 V(r) = Ep (r) = - Å"dr, droga caBkowania jest dowolna r r +"E r + + q r r0 r 1 Q 1 Q oraz w tym przypadku: , wic E = r Æ V = 4Àµ0 r2 4Àµ0 r Powierzchnie staBego potencjaBu s kulami wspóB[rodkowymi z Badunkiem; E na takich sferach jest prostopadBe do sfery: powierzchnie ekwipotencjalne. 2 Obliczy napicie midzy równomiernie naBadowanymi pBytami. +à Nat|enie pola w przestrzeni midzy dwiema pBaszczyznami wynosi E=Ã/µ0 i jest prostopadBe do pBaszczyzn. d -à d d r à dà Qd Napicie midzy U = Å"dr = dx = = +"E r +" pBytami Droga caBkowania µ0 µ0 Sµ0 0 0 E jest ¥" do pow. ekwipotencjalnej:Ò! brak siBy dziaBajcej na Badunek równolegle do powierzchni. Odwrotnie, je[li brak jest takiej siBy to powierzchnia ma staBy potencjaB. POJEMNOZ +à + + d -à 1 Q Ò!V~Q U=Qd/µ0S Ò!U~Q V = - 4Àµ0 r Dla dowolnego rozkBadu Badunku Q ~ V, a wspóBczynnik proporcjonalno[ci nazywa si pojemno[ci: Q=CVÒ!C=Q/V. Pojemno[ to staBa proporcjonalno[ci midzy Badunkiem a ró|nic potencjaBów C=Q/U [1Farad=1Coulomb/1volt] 1 Q U=Qd/µ0S V = - +à 4Àµ0 r + + d -à Q/V= C=4Àµ0r Q/U=C=µ0S/d POJEMNOZ I DIELEKTRYKI Co si stanie je[li midzy okBadki kondensatora wstawi +q -q dielektryk? Na powierzchni dielektryka wyidukuje si pewien, zale|ny od wBasno[ci dielektryka (opisanych staB -q +q dielektryczn µ) Badunek powierzchniowy POJEMNOZ I DIELEKTRYKI Na powierzchni dielektryka wyidukuje si Badunek +q powierzchniowy zale|ny od wBasno[ci dielektryka, czyli od jego staBej dielektrycznej -q Jaka jest pojemno[ kondensatora z dielektrykiem dà q à -q +q ale U = C = U = E *d E = Q=q-q d µ0 U µ0 Q q - q' q - q' d U = à = = S µ0 S S qSµ0 Sµ0 1 C = = = C0 * µ wzgldna przenikalno[ q' q' (q - q')d C = C0 *µ dielektryczna o[rodka (1- )d 1- q q ciaBo µ ciaBo µ ciaBo µ ciaBo µ pró|nia 1 papier 2-3 woda 81 BaTiO3 1000 powietrze 1.00059 porcelana 6.5 alkohol 26 JAK DU{E S KONDENSATORY Powierzchnia pByt 100 km2 Powierzchnia pByt 0.1m2 OdlegBo[ pByt 1mm OdlegBo[ pByt 1mm C=µ0S/d=1F C=µ0S/d=9·10-10F Kondensator elektrolityczny: C=4F POACZENIA KONDENSATORÓW Jaka jest pojemno[ ukBadu zastpczego? POACZENIE RÓWNOLEGAE C1 U Jaka jest pojemno[ ukBadu zastpczego? Napicie U jest takie samo na ka|dym U kondensatorze Aadunki: Q1=C1U, Q2=C2U, Q3=C3U C2 U Ò!Q=Q1+ Q2+ Q3 =U(C1+C2+C3) C= Q/U=C1+C2+C3 C3 C= Q/U=C1+C2+C3 POACZENIE SZEREGOWE C2 C3 C1 +Q +Q +Q Rozdzielone Badunki na ka|dym kondensatorze s takie same -Q -Q -Q Napicia U1=Q/C1, U2=Q/C2, U3=Q/C3. Ò! Q=U(1/C1+1/C2+1/C3) U1 U2 U3 C=Q/U=1/(1/C1+1/C2+1/C3) 1/C=1/C1+1/C2+1/C3 1/C=1/C1+1/C2+1/C3 ENERGIA ZGROMADZONA W POLU ELEKTRYCZNYM Jak prac wykonamy przenoszc stopniowo Badunek, a| stopniowo do rozdzielenia Badunku Q. przenosimy q Badunek q dW = Udq W = +"Udq ale U = C  0 q +  q 1 q2 1  czyli W = dq= = CU2 +" C C 2 2 0 Ta praca zostaBa zmagazynowana w polu elektrycznym kondensatora. pojawia si  zostaje + Dla kondensatora pBaskiego C=µµ0S/d, zatem: coraz trudniej przenosi U 1 µµ0SU2 E = Ò! U = Ed W = ale d 2 d +Q -Q W 1 1 1  + = µµ0E2 Gsto[ W = µµ0SE2d = µµ0VE2 ++  energii V 2 2 2 + ++    +++   + +  z istnieniem pola elektrycznego zwizana jest energia  ++    1 w = µµ0E2 2

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
01 Elektrostatyka
Feynmana WyklAdy Z Fizyki Tom2 1Wyklad 01 Elektromagnetyzm
2006 01 Elektroterapia w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów(1)
A16 Przewodniki w polu elektrycznym (01 03) (2)
Egzamin Zawodowy Elektryk 724(01) 2008
A13 Pole elektryczne w prozni (01 11) (2)
elektrotechnika 01

więcej podobnych podstron