3475916113

Makroekonomia

dr Adrian Horzyk (horzykt/'uci.agh.cdu.pl)

Wykład

Oddziaływanie rządu i banku centralnego na gospodarkę

Kreowanie pieniądza przez banki - możliwe jest dzięki depozytom bankowym: Przykład:

Załóżmy, że stopa rezerw obowiązkowych wynosi 10%.

Oznacza to, że tylko 90% wartości depozytów opuszcza banki w postaci udzielonych kredytów:

Pan Brodacz wpłaca do Banku Śląskiego 100 min zł '

10 min zł rezerwy BŚ 90 min zł kredyty

Bank Śląski udziela kredytu firmie „Cukierek” w wysokości 90 min zł, przypisując na jej rachunek kwotę 90 min zł (podaż pieniądza wzrosła o 90 min zł!)

Firma „Cukierek” wydaje otrzymane 90 min zł na modernizację linii produkcyjnej (wzrost r-PNB) płacąc za zakupione maszyny firmie „EuRoboty”, która wpłaca otrzymane pieniądze do banku PKO BP.

Bank PKO BP zmuszony jest zgodnie z obowiązującymi przepisami zwiększyć swoje rezerwy o 9 min zł, a pozostałą kwotę, tj. 81 min zł przeznaczyć na udzielanie kredytów.

Powyższy schemat:

depozyty—»kredyty—>inwestycje^>wydatki v    powtarza się kreując pieniądz

£

o wartości 900 min zł, co daje łączną wartość depozytów w wysokości 1000 min zł, albowiem:

Mnożnik depozytów bankowych (D) jest odwrotnością stopy rezerw obowiązkowych (R):

D = — R

Jeśli więc depozyt pana Brodacza wynosił 100 min zł, a R = 10%, to mnożnik depozytów D = 10. Podsumowanie:

Im mniejsza krańcowa skłonność do konsumpcji, tj. im większa część pieniędzy jest oszczędzana przez społeczeństwo i składana w postaci depozytów bankowych (wzrasta podaż kredytów => obniżenie stóp procentowych), tym szybszy wzrost gospodarczy spowodowany większą ilością inwestycji (zwiększając zagregowany popyt i r-PNB) osiągniętych dzięki większej ilości pieniądza dostępnych w gospodarce wykreowanego przez banki.

Ekspansywne wykorzystanie narzędzi monetarnych

Ekspansywne wykorzystanie narzędzi monetarnych takich, jak zakupy na otwartym rynku, obniżenie stopy redyskontowej albo obniżenie stopy rezerw obowiązkowych, prowadzi do zwiększonej podaży kredytów, co powoduje spadek stopy procentowej. Jest to bodziec do zwiększenia wydatków inwestycyjnych, które z kolei powoduje mnożnikowy wzrost popytu.

CS - podaż kredytów CD - popyt na kredyty

AS - zagregowana podaż AD - zagregowany popyt

I - inwestycje

r-PNB - realny produkt narodowy brutto

18