3576354273

Załącznik 7

Materiały dla nauczycieli Profilaktyka pierwotnych wad cewy nerwowej

Wady cewy nerwowej to wady uwarunkowane wieloczynnikowo (genetycznie + wpływ środowiska), które są przyczyną 34% zgonów niemowląt w Polsce (2001 rok). Wady te występują w Polsce stosunkowo często (1,2-2,0 na 1000 urodzeń).

Dzięki postępowi medycyny, poprawie opieki zdrowotnej oraz warunków życia, poziomu wykształcenia, a także świadomości ludzi, można obecnie zapobiegać wielu zaburzeniom i wadom rozwojowym. Wrodzone wady cewy nerwowej sąjednymi z wad, których można uniknąć poprzez pierwotną profilaktykę.

Ze względu na małą skuteczność leczenia chirurgicznego wad cewy nerwowej tylko 40% dzieci z wadami przeżywa ponad 7 lat (jeśli te dzieci pozostają przy życiu, to jakość tego życia jest bardzo niska) i większość jest obarczona trwałym kalectwem.

Profilaktyka pierwotna jest nieinwazyjna, przyjazna dla pacjenta, a także znacznie tańsza niż profilaktyka wtórna. Spożywanie kwasu foliowego w małej dawce przez kobiety w wieku rozrodczym przed poczęciem dziecka i w pierwszych 12 tygodniach ciąży znacznie (nawet do 72-75%) redukuje możliwość wystąpienia wad cewy nerwowej u potomstwa, dlatego bardzo ważne jest uświadamianie kobietom w wieku rozrodczym konieczności zażywania kwasu foliowego w ilości profilaktycznej 0,4 mg dziennie.

W związku z powyższym w wielu krajach realizowane są od wielu lat programy pierwotnej profilaktyki wad cewy nerwowej. W Polsce działania takie podjęto w 1997 roku. W 1999 roku Ministerstwo Zdrowia zainicjowało program „Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej” koordynowany przez Instytut Matki i Dziecka i Państwową Inspekcję Sanitarną. W całym kraju specjaliści oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia aktywnie wdrażają ten program we współpracy z zakładami opieki zdrowotnej i szkołami, realizując założenia Narodowego Programu Zdrowia na lata 1996-2005. Działania związane z profilaktyką wrodzonych wad cewy nerwowej są zapisane w celu operacyjnym Nr 2 „Poprawa sposobu żywienia ludności", zadaniu Nr 8 „Upowszechnić podawanie kwasu foliowego kobietom w wieku rozrodczym w celu zapobiegania wadom cewy nerwowej u noworodków".

(źródło: www.gis.gov.pl)

KWAS FOLIOWY ¹ CO TO JEST KWAS FOLIOWY?

Kwas foliowy (Acidum folicum -chemicznie: kwas pteroiloglutaminowy) należy do rozpuszczalnych w wodzie witamin z grupy B i jest macierzystym związkiem grupy folianów występujących w produktach spożywczych. Organizm ludzki nie syntetyzuje kwasu foliowego. Syntetyczny kwas foliowy staje się aktywny biologicznie w wyniku reakcji enzymatycznych w przewodzie pokarmowym.

Główną funkcją biologiczną kwasu foliowego jest udział w budowie kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA), tworzącego matrycę genetyczną programującą budowę i czynności wszystkich komórek ciała. Warunkuje prawidłowy podział komórek, syntezę białek, przemiany aminokwasów, w tym przemianę homocysteiny do metioniny oraz przemianę kwasów tłuszczowych w mózgu.

Strona 17 z 25

1

Brzeziński J.Z. (red): Zapobieganie wrodzonym wadom cewy nerwowej. Program Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 1998.

Opracowała Grażyna Skirmuntt