3700546448

3700546448



WSTĘP

Jan Skoczyński Jan Woleński

Polska ma nieprzerwaną tradycję filozoficzną od około 800 lat. Filozofia polska powstała w XIII w., ale ukształtowała się w akademickich ramach po utworzeniu, a właściwie po odnowieniu Uniwersytetu Krakowskiego w 1400 r. Okoliczność ta jest ważna m.in. dlatego, że filozofia średniowieczna pojawiła się w Polsce, gdy wieki średnie zbliżały się do końca, a w niektórych krajach odrodzenie rozwinęło się już na dobre. Skutkiem tego polska myśl filozoficzna w XV w. była pod wpływem nie tylko wszystkich znaczących nurtów scholastycznych, ale także idei renesansowych, a potem również reformacji. Wiek XVI, złoty wiek kultury polskiej, przyniósł znacznie bardziej wydatny udział motywów odrodzenia, aczkolwiek scholastyka nadał odgrywała dominującą rolę. Przetrwała także w dwóch kolejnych stuleciach, i to silniej niż na zachodzie Europy. Trzeba też odnotować powstanie dwóch kolejnych uniwersytetów, w Wilnie (1579)i we Lwowie (1661), oraz Akademii Zamojskiej (1595), a także licznych kolegiów o charakterze półakademickim (Elbląg, Gdańsk, Toruń), które kultywowały filozofię scholastyczną. W samej rzeczy wielkie systemy racjonalistyczne i empirystyczne powstałe na początku czasów nowożytnych nie odgrywały w Polsce większej roli w okresie kontreformacji. Jeśli chodzi

0    empiryzm, to sytuacja zmieniła się już u schyłku czasów saskich i była kontynuowana w drugiej połowie XVIII w., gdy do naszego kraju przyszło oświecenie. Trwało ono w Polsce mniej więcej do 1830 r.

Utrata niepodległości pod koniec XVIII w. była jedną z przyczyn powstania tzw. polskiej filozofii narodowej, pozostającej pod wpływem me-sjanizmu i romantyzmu, a zajmującej się przyczynami tragedii narodowej

1    szansami odrodzenia własnej państwowości. Kontekstem tych rozważań była uniwersalna historiozofia w stylu idealizmu niemieckiego, chociaż traktująca naród polski jako wyróżniony, która rozwinęła się przede wszystkim po upadku powstania listopadowego. Klęska powstania styczniowego doprowadziła do kryzysu myśli romantycznej i pojawienia się pozytywizmu. Rozwój filozofii natrafił w tym okresie na ograniczenia w postaci likwidacji (Uniwersytet Wileński) lub germanizacji (Uniwersytet



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SPIS TREŚCI WSTĘP (Jan Skoczyński, Jan Woleński)
P1020350 116 Jan DaneckiKwestie społeczne w Polsce Podejmowanie badań kwestii społecznych ma w Polsc
67676 img083 4 Jan GAJEWSKI NIE MA ZWYKŁYCH LUDZI A SPRAW NIEWAŻNYCH Wolta Sikorskiego Zagadkow
JAN SROCZYŃSKI JAN WOLEŃSKIHISTORIAFILOZOFII POLSKIEJ Wydawnictwo WAM Kraków 2010
_Rozdział 1_WSTĘP Jan Kopcewicz. Stanisław Lewak1.1. CZYM JEST FIZJOLOGIA ROŚLIN Fizjologię roślin
ZESZYTY NAUKOWE YTETU JAGIELLOŃSKIEGO DLXXXV PRACE PRAWNICZE, ZESZYT 92 JAN WOLEŃSKIZ ZAGADNIEŃ
Jan Woleński: „pragmatyka jest właściwym miejscem dla teorii znaczenia” Pragmatyka: •

więcej podobnych podstron