3813100611

18

3. Ochrona danych osobowych a przepisy ustawy o pomocy społecznej

3.1.    Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy o ochronie danych osobowych wskazuje na objęcie jej przepisami działalności podmiotów wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej. Podmioty wykonujące zadania z zakresu pomocy społecznej, wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej⁴⁸ mieszczą się w grupie podmiotów, o których mówi art. 3 ustawy o ochronie danych, wymieniając jako zobowiązane do stosowania ustawy - organy państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz państwowe i komunalne jednostki organizacyjne.

Ustawie o ochronie danych osobowych podlegają zatem wszystkie podmioty wskazane jako adresaci obowiązków w zakresie pomocy społecznej, bez względu na rodzaj organu i miejsce w hierarchii organów samorządowych i rządowych, a także inne jednostki organizacyjne (organizacje społeczne, podmioty niepubliczne wykonujące zadania publiczne, osoby fizyczne i oprawne, przetwarzające dane w związku z działalnością zarobkowa, zawodową lub dla realizacji celów statutowych), jeżeli tylko przetwarzają dane osobowe.

3.2.    Wielość i różnorodność zadań z zakresu pomocy społecznej wykonywanych przez podmioty publiczne i niepubliczne oraz szeroki zakres danych, których zbieranie i wykorzystywanie (przetwarzanie) jest warunkiem prawidłowego wykonywania ustawowych zadań przesądza o obowiązku szczególnej ochrony danych osobowych osób korzystających ze świadczeń przez instytucje pomocy społecznej.

Wobec konieczności zbierania i wykorzystywania dla udzielania pomocy społecznej szerokiego zakresu danych osobowych powstaje pytanie o relację przepisów o ochronie danych osobowych i przepisów ustawy o pomocy społecznej. W szczególności ważne jest ustalenie, czy na gruncie ustawy o pomocy społecznej istnieją odrębności, które nakazują stosowanie innych procedur, niż przewidziane w ustawie o ochronie danych osobowych bądź szczególnych środków ochrony, zwłaszcza ustalenie, czy podmioty wykonujące zadania z zakresu pomocy związane są tzw. „tajemnicą socjalną”, co mogłoby stanowić - zgodnie z art. 5 uodo - podstawę do stosowania innych, dalej idących środków ochrony, niż przewidziane w ustawie o ochronie danych osobowych.

Ustawa o ochronie danych osobowych jest przepisem o charakterze generalnym, obejmującym ochroną dane przetwarzane przez wszystkie podmioty będące administratorami danych osobowych, chyba, że administratordanych wyłączony został spod obowiązywania ustawy o ochronie danych przepisem ustawowym⁴⁹, bądź działa na podstawie uregulowań szczególnych, odrębnie określających postępowanie w sprawach ochrony danych albo przewidujących dalej idącą ochronę. W przypadku przepisów inaczej - niż w ustawie o ochronie danych osobowych - okre-

EUR - „nie wskazanie inspektora ochrony danych" (ABI) bądź nie przestrzeganie nakazu lub tymczasowego albo ostatecznego zakazu dotyczącego przetwarzania lub zawieszenia przepływu danych przez organ nadzorczy.

48    Tj. Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu z dnia 14 listopada 2012 r., Dz. U. z 2013 r. poz. 182.

49    Przykładem jest art. 71 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (T.j Dz.U. z 2007 r. Nr63, poz. 424 ze zm.).