4038600636

nieprawidłowości o charakterze techniczno-organizacyjnym. Mogą one wystąpić również na etapie ujęcia danych na kontach. Nieprawidłowości techniczno-organizacyjne polegają na:

niewprowadzeniu zdarzenia z określonego dowodu księgowego do dziennika, księgi głównej, ksiąg pomocniczych i zestawienia obrotów i sald, wprowadzeniu zdarzenia z określonego dowodu księgowego niezgodnie z zasadą podwójnego zapisu.

Powiązanie nieprawidłowości merytorycznych (M) i techniczno-organizacyjni; (T-O) z cyklem rachunkowości przedstawiono w tabeli 3.

Tabela 3 Nieprawidłowości w cyklu rachunkowości

'"\Ętapy cyklu rachun-	Sporządzanie własnych dowodów księgowych	Analiza dowodów księgowych	Ujęcie danych		Zestawienie obrotów i sald	Sporządzanie sprawozdania finansowego
kowości Nieprawidłowości merytoryczne			dzienniku	na kontach
Uznanie	M	M				M
Wvcena	M	M				M
Ujęcie		M	T-0	M.T-0	T-0	M
Prezentacja						M

Źródło: opracowanie własne.

Nieprawidłowości merytoryczne i techniczno-organizacyjne mogą wystąpić równocześnie w odniesieniu do:

a)    określonego zdarzenia,

b)    różnych zdarzeń.

Należy również zwrócić uwagę, iż zarówno nieprawidłowości merytoryczne jak i techniczno-organizacyjne mogą powstawać bieżąco w procesie prowadzenia ksiąg rachunkowych, jak również okresowo w związku z weryfikacją stanów aktywów i pasywów na moment bilansowy.

Z przedstawionych rozważań związanych z procesem tworzenia informacji sprawozdawczych wynika konieczność objęcia badaniem nie tylko sprawozdań finansowych, ale również:

dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, dokumentacji inwentaryzacji,

a także innych dokumentów jednostki gospodarczej. Mogą one bowiem zawierać informacje o zdarzeniach gospodarczych o innym charakterze niż operacje gospodarcze. Istotą takich zdarzeń jest zmiana warunków działania jednostki gospodarczej wywierająca wpływ na jej sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy. Zmianom mogą ulegać zarówno warunki wewnętrzne, jak i zewnętrzne działania. Przykładem zmian warunków wewnętrznych jest starzenie się załogi, które powoduje konieczność zwiększania rezerw na świadczenia pracownicze. Przykładem zmian o charakterze zewnętrznym jest pogorszenie się sytuacji finansowej dłużnika i związana z tym konieczność dokonania odpisu aktualizującego należnej od niego kwoty.

W odróżnieniu od operacji gospodarczych, które są zazwyczaj opisane w dowodach zewnętrznych (własnych lub obcych) zawierających wśród licznych informacji elementarnych ściśle określone kwoty, daty itp., inne zdarzenia gospodarcze wymagają szacowania kwot na

10