w miarę możliwości w kompleksowy problem oraz ocenę tego problemu pod kątem szans i zagrożeń, a także wyników działania34.
- opracowanie i wdrożenie procedur planistycznych. Ma to zapewnić uporządkowanie prac nad sporządzaniem planów, umożliwić tworzenie systemu priorytetów i kryteriów wyboru najważniejszych zadań do realizacji. Procedury te wymagają uwzględnienia już na etapie planowania możliwości finansowych. Brak środków finansowych wymaga korekty planu i przyjęcia do realizacji tylko celów realistycznych35. W. Pęski zwraca uwagę, że przy opracowywaniu celów strategicznych należy pamiętać, aby były one zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. Idea zrównoważonego rozwoju polega na kierowaniu procesami rozwoju w taki sposób, aby zapewnić zaspokojenie naszych obecnych potrzeb, bez ograniczania następnym generacjom możliwości realizacji ich aspiracji36. Według A. Zalewskiego jest to najważniejszy etap wdrażania strategii, ponieważ wymaga dokonywania odpowiednich zmian w strukturze organizacyjnej instytucji publicznej oraz aktywnego włączania się zatrudnionych w niej pracowników w realizację strategii. Zwłaszcza to ostatnie może być trudne, gdyż nastawienie w zarządzaniu strategicznym na osiągnięcie pożądanych (zakładanych) rezultatów zmienia perspektywę działania instytucji publicznej z krótkookresowej na długookresową, co wymaga podporządkowania bieżącej działalności realizacji celów strategicznych oraz odpowiedniego przekształcenia świadomości pracowników. Dostosowania wewnętrzne instytucji publicznej, niezbędne do skutecznej realizacji przyjętej strategii mogą naruszać różne interesy pracowników oraz ich nawyki ukształtowane przez inny system organizacji i zarządzania. Dlatego trzeba ich przekonać, że wprowadzane zmiany są nie tylko słuszne ale i korzystne zarówno dla nich, jak i dla całej instytucji. Uważa się, że najlepszym sposobem uzyskania akceptacji pracowników dla wprowadzanych reform jest włączenie ich w proces reformowania37.
- stworzenie i wdrożenie systemu komunikacji zarówno z otoczeniem, jak i w ramach samorządu. System taki wymaga połączenia i współpracy różnych środowisk, organizacji i społeczeństwa, dzięki czemu będzie możliwa wszechstronna analiza problemów jednostek samorządowych, wysłuchanie szerszego spektrum opinii, a tym samym pozyskanie większej grupy sprzymierzeńców dla realizacji zamierzonych przedsięwzięć38.
- powołanie zespołu pozwalającego precyzyjnie sformułować misję, cele strategiczne, strategię i zadania. Zespół taki może stanowić wydzielona w ramach urzędu jednostka organizacyjna, której zadaniem będzie precyzyjne opracowanie podstawowych elementów wchodzących w skład planu strategicznego. Działania opierające się na przyjętych procedurach powinny
34 A. Potoczek, Zarządzanie w systemie samorządu ..., op.cit., s. 24.
35 Ibidem, s. 24.
36 W. Pęski, Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast, Wydawnictw Arkady, Warszawa 1999, s. 11.
37 A. Zalewski, Reformy sektora publicznego..., op.cit., s. 41-42.
38 A. Potoczek, Zarządzanie w systemie samorządu..., op.cit., s. 24.