4558207112

58 S. Jewtuchowicz

strumień, którego źródła znajdują się na południowym stoku najwyższej części moreny. Dolina ta nie kończy się jednak u obecnych źródeł strumienia, lecz rozcina morenę kutnowską i przechodzi na jej północny stok, gdzie łączy się bezpośrednio z doliną rzeki Rgilewki. W strefie moreny kutnowskiej znajduje się martwy odcinek doliny Holbicy o długości 1,5 km. Dno jego wypełnione piaskiem rzecznym i miejscami za-bagnione świadczy o odpływie wody, który został przerwany. Profil podłużny tej doliny naśladuje konfigurację powierzchni — szczególnie w obrębie moreny kutnowskiej (ryc. 27, 1, 2).

Górny odcinek doliny współczesnej Holbicy ma świeży symetryczny V-kształtny profil. Głębokość doliny wynosi tu 21 m. Na przedpolu moreny dolina staje się płytsza i szersza. W kierunku ujścia zwęża się i zachowuje nadal symetryczny poprzeczny przekrój. W dolinie tej zaznacza się tylko jedna terasa — zalewowa.

Istnienie martwego odcinka doliny Holbicy, który ciągnie się aż do Rgilewki, świadczy o przerwaniu przepływu dawnej rzeki, która płynęła z północy przez strefę moreny kutnowskiej i wpadała do pradoliny. Obserwacje terenowe omawianego martwego odcinka doliny nie wykazały istnienia śladów kaptażu rzek. Ciągłość doliny Holbicy od pradoliny poprzez morenę do Rgilewki zmusza do szukania innej interpretacji przerwania przepływu wody koło Sławęcina. Nawiązując do faktu występowania w podłożu cechsztyńskich mas solnych można przypuszczać, że przerwanie biegu Holbicy jest związane z pionowym ruchem podłoża wywołanym aktywnością struktury solnej Izbica — Łęczyca. Część Holbicy znajdująca się po południowej stronie moreny obecnie płynie do pradoliny, natomiast jej odcinek północny wskutek pionowego ruchu wznoszącego podłoże połączył się z Rgilewką. Szeroka i wyraźnie zarysowana dolina nasuwa przypuszczenie, że być może Rgilewką również płynęła do pradoliny koło Sławęcina.

GENEZA MORENY KUTNOWSKIEJ I JEJ ZWIĄZEK Z PRADOL1NĄ

Na podstawie przedstawionych strukturalnych i morfologicznych wyników badań czołowej moreny kutnowskiej można podjąć próbę określenia jej genezy. W okresie plejstocenu strefa ta była terenem wyjątkowo silnej erozji i denudacji, które spowodowały powstanie dużych przerw w stratygrafii. Obecnie najczęściej występuje tu tylko jedna glina reprezentująca morenę denną ostatniego na tym terenie zlodowacenia, tj. stadium nazwanego przez E. Riihlego [58] mazowiecko--podlaskim.

Podczas nasuwania się lodowca tego stadium w lodzie tworzyły się