Joanna Arvaniti Warszawa
Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uznało rok 2012 za Międzynarodowy Rok Spółdzielczości i ogłosiło tenże rok Świętem Ruchu Spółdzielczego. Dlatego też w 53. numerze „Biuletynu Archiwum Polskiej Akademii Nauk" publikujemy inwentarz, polityka, działacza lewicowego (PPS, PPR, PZPR), od 5 marca 1945 do 23 maja 1950 roku prezydenta Warszawy, ekonomisty Stanisława Tołwińskiego, od 1918 roku zaangażow anego w działalność samorządow ą i spółdzielczą, współtwórcy i członka Zarządu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, działacza Związku Robotniczego Spółdzielni Spożywców. Publikujemy także niewielki inwentarz Czesława Trębickiego, zawierający m.in. dokumenty poświęcone mchowi spółdzielczemu w wojsku. Inwentarzom tym towarzyszy artykuł na temat źródeł do dziejów spółdzielczości w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie.
Z okazji ogłoszenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej roku 2012 Rokiem Józefa Ignacego Kraszewskiego (200. rocznica urodzin pisarza) redaktorzy rocznika uznali za celowe upowszechnienie w 53. numerze „Biuletynu Archiwum Polskiej Akademii Nauk" materiałów Wawrzyńca Benzelstierny-Engestróma. ziemianina, poety, tłumacza, działacza społecznego i przyjaciela Józefa Ignacego Kraszewskiego, ponieważ wśród jego materiałów jest 87 do tej pory nigdzie niepublikowanych listów wielkiego pisarza do hrabiego Wawrzyńca Benzelstierny-Engestróma z ośmiu ostatnich lat życia Józefa Ignacego Kraszewskiego. Część tej niezwykłej korespondencji publikujemy w niniejszym roczniku, opatrując edycję listów obszernym opisem i ciekawymi przypisami.
Kontynuując praktykę publikowania w roczniku Archiwum PAN inwentarzy uczonych związanych z Wilnem (m.in. rodzina Baudouin de Courtenay, Stefan Ehrenkreutz, Hentyk Elzenberg, Stefan Rygiel), w tegorocznym „Biuletynie Archiwum Polskiej Akademii Nauk"