Optymalizacja receptury żywic ze względu na właściwości użytkowe
Uznano, że dla przeprowadzenia badań nad optymalizacją receptury żywic alkidowych z wykorzystaniem PET należy zastosować matematyczne metody planowania eksperymentu. Jako zmienne niezależne wykorzystano wielkości wskaźnikowe stosowane przy obliczaniu receptur standardowych żywic alkidowych, a jako zmienne odpowiedzi - właściwości żywic oznaczane metodami zgodnymi z Polskimi Normami. Taki dobór zmiennych gwarantuje porównywalność uzyskanych rezultatów z wartościami oznaczanymi dla żywic przemysłowych.
4. Wyniki badań
4.1. Optymalizacja procesu alkoholizy
Schemat 1
Mieszaninę oleju sojowego i pentaerytrytu ogrzewano tak, aby temperaturę 250-255°C osiągnąć po ok. 45 min, po czym utrzymywano tę temperaturę jeszcze przez 1 h. Po tym czasie oznaczano tolerancję z izopropanolem (por. str. 2), która dla wszystkich alkoholizatów o funkcyjnościach foh równych 2,0 2,1 i 2,2 (3 syntezy) dawała wynik pozytywny.
Schemat 2
Mieszaninę oleju sojowego i pentaerytrytu ogrzewano tak, aby temperaturę 250-225°C osiągnąć po ok. 4 h, po czym utrzymywano tę temperaturę pobierając co 1 h próby do oznaczenia tolerancji wobec izopropanolu. Dopiero po 3 h ogrzewania, uzyskano wynik pozytywny dla alkoholizatów o funkcyjnościach fon równych 2,0 i 2,1 (z opalescencją). Dla alkoholizatu o funkcyjności foh równej 2,2 syntezę przerwano po 5 h ogrzewania nie uzyskując pozytywnego wyniku tolerancji wobec izopropanolu. Po powtórzeniu reakcji alkoholizy również nie uzyskano pozytywnego wyniku oznaczenia (2 syntezy).
4.2. Optymalizacja procesu polikondensacji żywic 4.2.1. Dobór czynnika azeotropującego glikol etylenowy
Jednym z ważniejszych problemów związanych z opracowaniem technologii wytwarzania żywic alkidowych poprzez transestryfikację PET alkoholizatem jest dobór odpowiedniego czynnika azeotropującego mającego za zadanie ciągłe usuwanie małocząsteczkowego produktu ubocznego reakcji - glikolu etylenowego. Do badań wytypowano 6 rozpuszczalników tworzących heteroazeotropy z glikolem etylenowym.
10