dozwolone. Ze względu na właściwości toksyczne użycie formaldehydu do konserwowania artykułów żywnościowych także jest zabronione.
Znaczne ilości formaldehydu przenikają do środowiska podczas jego produkcji i przetwarzania. Dodatkowym źródłem skażenia środowiska są wyroby gotowe, do których produkcji używa się formaldehydu, szczególnie z żywic amino - formaldehydowych oraz mocznikowo-formaldehydowych, a ponadto kleje stosowane w budownictwie i w przemyśle meblarskim.
Odrębnym źródłem są procesy, w których formaldehyd powstaje jako produkt uboczny, tj. spalanie gazu ziemnego, węgla, paliw ropopochodnych, tytoniu.
Formaldehyd jest to związek bardzo aktywny chemicznie, wchodzi w reakcje z białkami, związkami aromatycznymi, barwnikami, amoniakiem, nadtlenkiem wodoru, związkami żelaza. Reakcje z albuminami, kazeiną żelatyną agarem, skrobią mają charakter nieodwracalny. Ich przebieg zależy m.in. od dostępu tlenu, światła, temperatury.
FORMALDEHYD ^Informacje toksykologiczne
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą. Działanie miejscowe - skóra, oczy, błony śluzowe
Informacja ogólna: Formaldehyd jest substancją toksyczną o działaniu drażniącym i uczulającym. Formaldehyd ma właściwości denaturujące powodując martwicę tkanek. Stężone roztwory formaldehydu wykazują działanie żrące. Formalina (roztwór 40%) jest substancją trującą. Posiada silne właściwości bakteriobójcze. Formaldehyd w organizmach żywych wchodzi w reakcję z większością składników komórkowych, doprowadzając do uszkodzenia i obumarcia komórek. W badaniach anatomopatologicznych po zażyciu formaliny stwierdza się martwicę i zanik błon śluzowych. W wątrobie, nerkach, sercu i mózgu stwierdzane są zmiany zwyrodnieniowe. Dawka śmiertelna dla człowieka wynosi około 60-90-ml w przeliczeniu na 38% formalinę.
Formaldehyd występuje przypuszczalnie w metabolizmie substancji o wybitnych właściwościach rakotwórczych i jednocześnie mutagennych, jak nitrozoaminy i cykazyna. Kontakt człowieka z tą substancją powinien być bezwzględnie ograniczony do absolutnego minimum.
Ocena działania rakotwórczego:
IARC - Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem Dowód działania u zwierząt doświadczalnych - wystarczający.
Substancja o działaniu rakotwórczym dla ludzi.
Komisja UE - substancja o możliwym działaniu rakotwórczym dla człowieka (kat. 3). Umiejscowienie lub rodzaj nowotworów: rak nosogardła, białaczka, rak zatokowo-nosowy, jama ustna, gardło, płuco, prostata, ziarnica złośliwa.
Dane toksykologiczne:
ULsofdoustnie, mężczyzna) 477 mg/kg DLsofdoustnie, kobieta) =108 mg/kg Dl-50(doustnie, szczur) 800 mg/kg DL50 (inhalacyjnie, szczur) 590 mg/kg
Skutki zdrowotne:
Wdychanie par: Nastąpi podrażnienie błony śluzowej (drapanie w gardle, kaszel, duszność, ból za mostkiem).
Kontakt ze skóra: Wystąpi podrażnienie, zaczerwienienie i ból.
Kontakt z oczyma: Nastąpi silne podrażnienie spojówek (obrzęk, zaczerwienienie, łzawienie, ból) i rogówki.
Spożycie: Zakaz spożycia
Skutki zdrowotne narażenia ostrego: Objawami zatrucia ostrego jest natychmiastowy, silny ból w jamie brzusznej prowadzący do ogólnego osłabienia i zapaści, ostry ból głowy, silne bicie serca, utrata przytomności i bezmocz. Podrażnione zostają błony śluzowe. Mogą wystąpić nudności i biegunka. Zgon następuje z powodu niewydolności krążenia. Ekspozycja na formaldehyd w atmosferze miejsca pracy powoduje podrażnienie dróg oddechowych i oczu.
3