490575260

Krzysztof Łaba,

kierownik Działu Realizacji Projektów na Rzecz Bezpieczeństwa i Obronności Państwa Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Kto zamawia, ten odpowiada za wdrożenie

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) na badania naukowe i prace rozwojowe związane z bezpieczeństwem i obronnością państwa będzie w 2014 r. dysponować kwotą ok. 336 mlnzttj. ook.36 min zt więcej niż w poprzednim roku. Większość środków pójdzie dla beneficjentów konkursów nr 3/2013 i nr 4/2013, z którymi podpisano już umowy. Łącznie w grudniowym rozstrzygnięciu konkursu 4/2013 przyznano niemal 502 min zt na realizację 34 wieloletnich projektów, w tym 14 dotyczących wojska. Pozostanie ok. 30-32 min zt na nowe projekty, ale po uwzględnieniu że są to projekty wieloletnie, łączna alokacja wyniesie ok. 100-150 min zt. Należy się liczyć z możliwością, iż- mimo ograniczonych środków • NCBR ogłosi w okresie przedwakacyjnym dwa konkursy. Pierwszy obejmowałby tematy projektów, których założenia zostały już uzgodnione z MON i MSW, i drugi tematy, dla których aktualnie trwają uzgodnienia treści założeń.

Chcemy w tym roku doprecyzować kryteria oceny kosztów projektu i nadać im większą wagę w ogólnej ocenie merytorycznej składanych wniosków, gdyż z naszego doświadczenia wynika, że bywają one przeszacowane, a także uregulować sporne kwestie związane z prawami autorskimi. Obecnie Ministerstwo Obrony Narodowej jest ustawowo wskazane jako reprezentant Skarbu Państwa w sprawie własności intelektualnej projektów realizowanych ze środków budżetowych Centrum w zakresie bezpieczeństwa i obronności i to do niego należą wszelkie prawa własności intelektualnej.Taki stan jest niezadowalający dla większości przedsiębiorców, którzy chcieliby mieć już w momencie podpisywania umowy na realizację projektu uregulowaną kwestię przyznania ewentualnych licencji umożliwiających im komercjalizację uzyskanych wyników. Chcemy doprecyzować i uzgodnić tą kwestie z MON i wprowadzić stosowne zapisy w umowach podpisywanych z wykonawcami projektów - dla przedsiębiorców jest to bardzo ważny aspekt przy tworzeniu biznesplanów i planów rozwojowych.

Celem strategicznym NCBiR jest, doprowadzenie do takiej sytuacji, by większość zakończonych projektów znalazła praktyczne zastosowanie w gospodarce lub systemie bezpieczeństwa państwa. Przyjęliśmy zasadę, moim zdaniem praktyczną i logiczną, że o tym powinny decydować w głównej mierze te instytucje, które zgłosiły zapotrzebowanie na realizację konkretnych projektów. Jeśli odbiorcą

końcowym projektu jest resort obrony narodowej, to w jego interesie powinno leżeć jego szybkie wdrożenie.

W regulacjach prawnych zagwarantowaliśmy przy ocenie merytorycznej poszczególnych etapów projektu i w całym procesie prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych udziat przedstawicieli użytkownika końcowego, i innych ekspertów. W projektach realizowanych na podstawie umów zawartych w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przyjęliśmy zasadę, że nadzór sprawowany nad realizacją projektu jest faktyczny, a nie iluzoryczny. Projekty rozliczane są etap po etapie. Odbiór kluczowych etapów będzie realizowany bezpośrednio u wykonawcy projektu po zapoznaniu się z wynikami badań, dokumentacją i wytworzonym produktem. Przewidujemy możliwość przerwania realizacji projektu, jeżeli wyniki etapu nie są satysfakcjonujące i produkt nie spełnia zakładanych parametrów i nie rokuje osiągnięcia założonego celu projektu. Oczekujemy też istotnego i aktywnego zaangażowania w monitorowanie i nadzór nad realizacją projektu ze strony instytucji MON, MSW i innych użytkowników końcowych, poprzez uczestnictwo ich przedstawicieli w zespołach nadzorujących. Z drugiej strony spodziewamy się, iż już w trakcie realizacji projektu stosowne instytucje, które zainteresowane są wynikami projektu zaplanują i przygotują szybką ścieżkę jego wdrożenia.

Mamy nadzieję, iż wprowadzona od 2011 roku istotna zmiana zasad finansowania, nadzorowania i rozliczania projektów, zaowocuje zdecydowaną poprawą wskaźnika wdrożeń wyników projektów. O pierwszych mierzalnych trendach i efektach wdrożeń będziemy mogli powiedzieć tak naprawdę dopiero w latach 2015-2016. Kluczową rolę w zwiększeniu ilości wdrożeń wyników projektów oprócz samych wykonawców będą odgrywały bez wątpienia ww. instytucje (użytkownicy końcowi), które zgłaszają tematy projektów do realizacji w Centrum i wyznaczają ekspertów do ich nadzoru.

Planujemy, że w 2020 roku wskaźnik wdrożeń projektów z obszaru bezpieczeństwa i obronności, finansowanych przez NCBR powinien osiągnąć wartość 50-70 proc. Obecnie dla projektów realizowanych na „starych" zasadach (umowy podpisane przed 2011 rokiem) przywołany wskaźnik jest na niskim, nieakceptowanym poziomie.