5270659553

Kultura języka polskiego

Forma studiów	Wykład		Ćwiczenia/Konwersatorium/Laboratorium Semi nari um/Praktyka		PW	Punkty ECTS
	Ilość godzin	Forma zaliczenia	Ilość godzin	Forma zaliczenia	Ilość godzin
stacjonarne	30	zaliczenie	30	Zaliczenie z oceną		4

Cele nauczania: Zapoznanie studenta z pojęciami z zakresu teorii kultury języka, z zagadnieniami poprawności leksykalnej, fleksyjnej, słowotwórczej i składniowej języka polskiego, a także z odmianami stylistycznymi współczesnej polszczyzny ze szczególnym uwzględnieniem stylu prasowego. Bezpośrednim celem kształcenia jest zdobycie umiejętności oceny analizowanych zjawisk językowych z wykorzystaniem własnej kompetencji w zakresie: normy językowej, uzusu i systemu językowego.

Opis przedmiotu:

1.    Język i jego funkcje. Język jako wartość. Czym zajmuje się kultura języka? Składniki kultury języka.

2.    Podstawowe pojęcia teoretyczne kultury języka. Teksty, uzus, norma, system.

3.    Poziomy i typy normy współczesnej polszczyzny. Warianty w normie i ich typy.

4.    Pojęcie innowacji językowej. Podział innowacji ze względu na funkcje, które pełnią w normie lub systemie.

5.    Pojęcie poprawności językowej. Wewnątrzjęzykowe i zewnątrzjęzykowe kryteria poprawności językowej.

6.    Pojęcie błędu językowego. Typy błędów językowych.

7.    Kwestie normatywne związane z leksyką współczesnej polszczyzny. Wyrazy i frazeologizmy źle rozumiane. Wyrazy mylone. Rozszerzenie znaczenia jako przyczyna błędów leksykalnych. Wyrazy i związki frazeologiczne o zmienionej formie. Wyrazy i związki frazeologiczne użyte w złym kontekście.

8.    Norma gramatyczna w wydawnictwach poprawnościowych. Norma a uzus na przykładzie wybranych zjawisk językowych. Błędy gramatyczne.

9.    Pojęcie stylu językowego. Norma stylistyczna. Rozumienie normy stylistycznej w wydawnictwach poprawnościowych. Błędy stylistyczne.

10.    Zmiany w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny (globalizacja, amerykanizacja, polszczyzna konsumpcyjna itp.).

11.    Zjawisko mody językowej (warstwa leksykalna, połączenia wyrazowe).

12.    Nowsze zapożyczenia leksykalne z języka angielskiego. Trwałość zapożyczeń w języku polskim. Zjawisko puryzmu językowego.

13.    Zjawisko neosemantyzacji. Przykłady użyć nowszych zapożyczeń semantycznych. Przesunięcia znaczeniowe a kwestia poprawności.

14.    Czy istnieje gust językowy? Zjawiska wulgaryzacji, brutalizacji języka publicznego, grzeczności językowej, tabu, eufemizacji, kiczu językowego.

15.    Estetyka a etyka w języku.

Literatura:

1.    A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2008.

2.    M. Bugajski, Językoznawstwo normatywne, Warszawa 1993.

3.    K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI w.: Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001.

4.    D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.

5.    W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.

17