5673850938

rów pary świeżej w wielu elektrowniach, szczególnie w latach 1970-tych i na początku lat 1980-tych, co było przyczyną spadku sprawności bloków [39, 121].

W celu zwiększenia sprawności bloków zaczęto instalować w elektrowniach węglowych układy gazowo-parowe z ciśnieniowymi procesami spalania. Technologie te zostały rozwinięte przez koncern ABB na początku w elektrociepłowniach [22]. Dotychczasowe doświadczenia [22] pokazują, że możliwe jest uzyskanie sprawności 44% przy parametrach 26,5 MPa oraz 565/565°C. Najbardziej znana jest technologia PFBC (moduły z ciśnieniowymi kotłami z pęcherzykową warstwą fluidalną), rozwijająca się głównie w Japonii [21, 22, 23]. Jej ewolucja doprowadziła do powstania PFBC drugiej generacji (tzw. APFBC) - układów hybrydowych zintegrowanych z częściowym zgazowaniem węgla.

Innymi technologiami węglowymi w układach z turbinami gazowymi z ciśnieniowym procesem spalania są:

•    układy z cyrkułacyjnymi kotłami fluidalnymi (PCFB);

•    układy z ciśnieniowymi kotłami fluidalnymi z cyrkulacją wewnętrzną (PICFB).

Szczegółowy opis powyższych technologii przedstawia literatura [22, 120].

Niemałym znaczeniem dla wzrostu sprawności bloków energetycznych stała się również

technologia IGCC (układy gazowo-parowe zintegrowane ze zgazowaniem węgla). Pierwszą instalację ze zgazowaniem węgla uruchomiono w 1972 roku w Lunen w Niemczech (generator Lurgi) [22]. Obecnie istnieje kilka technologii zgazowania węgla, opisanych w literaturze [22]. Główną wadą technologii IGCC są wysokie koszty budowy, jednak wdrażanie tej technologii do produkcji energii elektrycznej z węgla pozwoliło na uzyskanie przyrostu sprawności bloków o 10% [40].

Drugi kryzys naftowy w latach 1979-1982 przyczynił się do powstania nowych bloków węglowych na parametry ultra-nadkrytyczne. Bloki te operowały parametrami ok. 31 MPa, 566°C i zaczęły działać od 1989 roku [10, 14]. Wprowadzenie takich parametrów pary świeżej było możliwe dzięki zastosowaniu stali P 91 o 9% zawartości chromu [86].

Od początku lat 1970-tych XX wieku coraz bardziej zaostrzano normy emisji zanieczyszczeń gazowych oraz pyłu do atmosfery. Przemysł energetyczny podjął więc wdrażanie i modernizację urządzeń redukujących emisje. Odpylacze mechaniczne zastąpiono elektrofiltrami, a tam gdzie to nie było możliwe, wprowadzono filtry tkaninowe. W celu sprostania normom emisji SO2 rozwinięto wiele metod odsiarczania spalin, szczególnie mokrą (stosowaną najczęściej w kotłach pyłowych) oraz suchą (stosowaną w kotłach fluidalnych) [57, 105]. Pozostałe metody opisuje literatura [94]. Wprowadzono również technologie ograniczania emisji tlenków azotu z kotłów, w szczególności metody pierwotne