5792344144

Wojciech Jurczak

Wzrost szybkości chłodzenia po przesyceniu powoduje wzrost właściwości wytrzymałościowych badanych stopów, przy czym stop AlZn5Mg2CrZr wykazuje wyższe właściwości wytrzymałościowe niż stop AlZn5Mgl. Jest to efekt nie tylko zmian struktury stopów Al-Zn-Mg pod wpływem obróbki cieplnej, ale także składu chemicznego.

Ośrodek chłodzenia    powietr/e    woda    woda

Tein». chłodzenia _    20 °C    80 °C    20 °C

O/nae/rnie obróbki    tb23    tl>22    tb2i

Rys. 1. Wpływ obróbki cieplnej na właściwości meclianiczne stopów układu Al-Zn-Mg

Różnice we właściwościach mechanicznych badanych stopów układu Al-Zn-Mg wynikają z różnych składów chemicznych. Wyższe własności mechaniczne miał stop AlZn5Mg2CrZr, dzięki większej sumarycznej zawartości cynku i magnezu o około 0,5% oraz zwiększonej zawartości miedzi o około 0,04% w stosunku do stopu AlZn5Mgl. Równie duży wpływ na własności mechaniczne miały cyrkon i tytan, który ch zawartość procentowa w stopie AlZn5Mg2CrZr była dwukrotnie większa niż w stopie AlZn5Mgl. Wzrost zawartości cynku i magnezu jako głównych pierwiastków stopowych spowodował, że stop AlZn5Mg2CrZr uzyskał lepsze własności mechaniczne. Cynk w obecności magnezu oraz miedzi wyraźnie podnosi własności mechaniczne, szczególnie w stopach Al-Zn-Mg obrabialnych cieplnie. Tytan i cyrkon jako dodatki stopowe zapewniają drobnoziamistość struktury przez wstrzymywanie rozrostu ziaren podczas obróbki cieplnej. Natomiast zwiększona zawartość magnezu i zbliżone zawartości krzemu powodują, że związki międzymetaliczne Mg₂Si czy Al₂Mg₂, które utwardzają stop, liczniej powstają w stopie AlZn5Mg2CrZr niż w stopie AlZn5Mgl. Nie pozostaje to bez wpływu na podatność do odkształceń plastycznych.

26

Zeszyty Naukowe AMW