5
WPROWADZENIE
KOŚCIELNE NAUCZANIE W II WIEKU
Współczesne problemy chrześcijaństwa i Kościoła, a przede wszystkim odchodzenie od wiary wielu ludzi w krajach od wieków związanych z kultury chrześcijańską, kieruje nasz wzrok na czas, gdy ludzie wchodzili do chrześcijaństwa, gdy jako obywatele „zjednoczonej Europy” czyli Cesarstwa Rzymskiego w II wieku odkrywali wartości chrześcijaństwa i kierowali się w życiu jego wskazaniami. Wśród wielkich ludzi II wieku, którzy przybliżali chrześcijaństwo był Ireneusz, biskup Lyonu.
Ireneusz przybył do Lyonu z Małej Azji (z terenów dzisiejszej zachodniej Turcji), gdzie w młodym wieku był słuchaczem Polikarpa, biskupa Smyrny1. Z tego faktu można wyprowadzić wniosek, że mógł się urodzić między 130 a 140 rokiem. Przez Polikarpa nawiązał Ireneusz do małoazjatyckiej nauki „starszych”, czyli prezbiterów, oraz do teologii Janowej i judeochrześcijańskiej. Nie wiemy w jakich okolicznościach opuścił Mał^ Azję. Udając się na Zachód, do Lyonu, łacińskiego Lugdu-num, pozostał pisarzem greckim, a więc miał także przede wszystkim greckich czytelników. Przez jakiś czas przebywał w Rzymie. Na pewno w roku 177, będ$c już w Lyonie, został wysłany do Rzymu z listem tamtejszego biskupa Eleuterosa2. W tym samym roku został po męczeń-
Przyjmuje się, że Polikarp umarł śmiercią męczeńską około 156 roku.
Odnotowany przez Euzebiusza w Historii Kościelnej (V, 24) list zawiera słowa polecające Ireneusza jako prezbitera: „Zleciliśmy Ireneuszowi, bratu naszemu i towarzyszowi by Ci wręczył listy i prosimy Cię, byś go przyjął łaskawie. Gdybyśmy sądzili, że znamię czystej sprawieliwości polega na stanowisku, tedy byśmy go Tobie przedstawili przede wszystkim jako prezbitera kościoła, czym też jest w rzeczy samej” (tł. A. LISIECKI, POK 3, 211).