5910202285

oszustwa?), i tak w nieskończoność. Zależnie od tego, jaką przyjmiemy opcję interpretującą naturę człowieka, tak też zmienią się nasze relacje z innymi ludźmi. Może gdybyśmy przyjęli bar dziej optymistyczny wariant, życie zmieniłoby się rra lepsze? Szczypta refleksji porrragającej zrozumieć, dlaczego ludzie zachowują się tak, a rrie inaczej, startowi bardzo ważrre praktyczne rozwiązanie. Odpowiedź trzecia, najbardziej przyziemna, sprowadza się do tego, że - jak zatytułował jederr ze swoich miedziorytów hiszpański malarz Goya - „gdy rozum śpi, budzą się upiory”. Znaczy to, że jeżeli rrie chcemy, by rrasz rozum był pogrążony w' starrie dogmatycznej drzemki powinniśmy kierować srę podpowiedziami rozumu. Sen rozumu rrie wróży rrarrr nic dobrego, zamyka bowierrr przed innymi możliwościami rrryśletria czy życia, innymi wizjami społeczeństwa czy państwa. Tymczasem refleksja pozwala spojrzeć krytycznie rra świat z wielu różnych perspektyw, pomaga zdystansować się i zracjonalizować sytuację, w' której się znaleźliśmy. Oznacza to, że wolna irryśl jest w starrie odeprzeć przesądy czy ideologie.

Filozofia rrie jest zaterrr czymś co odległe od autentycznego życia, i choć zajmuje się tym, jaki świat jest, tzrr. przede wszystkim określaniem natury rzeczy i podstaw' myślenia rra ich terrrat, jednocześnie - jako, że jest myśleniem, a nasze rrryślerrie rrie rrra charakteru wyłącznie teoretycznego - zajmuje się również sprawami praktycznymi, czyli tym, jak żyć w' świecie.

Proces rozumienia problemów' jest sam w' sobie dobry. I rrroże to, że filozofia jest rriekończącą się przygodą i nieustanną wędrówką, w' czasie której raz zbliżarrry się, a raz oddalarrry od prawfiy, startowi o tym, że filozofowie rrrają ciągle coś do zrobienia. Natorrriast rezygnacja z uczenia się filozofii, oznacza rezygnację z uczenia się tego, jak posługiwać się roztmrem. Co do tego zgodznrry się wszyscy: imrrejętność to na wagę złota w' dzisiejszym świecie.

Mój wykład z historii filozofii będzie spojrzeniem rra gigantów' myśli filozoficznej przez pryzmat słynnego filmu Sidrreya Liurreta pod tytułcrrr 12 gniewnych ludzi. 12 filmowych gniewnych ludzi to po prostu czlorrkowie ławy przysięgłych, którzy muszą w' ciągu lulku godzin rozstrzygnąć winę bądź niewinność chłopaka oskarżonego o zamordowanie swego ojca. Na początku wszystko wydaje się jasrre: niemal wazyscy członkowie ławy przysięgłych są zgodni co do tego, że chłopak jest winny tej zbrodni.