614373059

najtańszego wówczas modelu na rynku (produkcja taśmowa wymusza podział operacji na równe odcinki czasowe).

Różnicowanie produktów, które centralni planiści uznawali za marnotrawstwo, jest w rzeczywistości tworzeniem materialnej bazy dla powstania nowych, efektywniejszych i bardziej użytecznych wyrobów konsumpcyjnych.

Koordynacja produkcji z konsumpcją przebiega z uwzględnieniem inercji działania², a więc pociąga za sobą istnienie zapasu, który „amortyzuje" występujące wahania popytu. Wielkość tego zapasu powinna być dodana do szacowanego kapitału, co pominę, by nie komplikować analizy.

Szczególną formą zapasu jest stosowanie zmianowości w zakładach z bogatym wyposażeniem technologicznym. Dostosowanie wielkości produkcji do zmiennego popytu następuje poprzez wykorzystanie rezerwy czasu i uruchamianie (ograniczanie) dodatkowych zmian. Wykorzystanie tych samych maszyn w wydłużonym czasie obniża koszt dostosowania tylko do dodatkowego wzrostu poziomu zapasów.

Przykład 2

Jeśli uruchomienie jednej zmiany wymaga K_n kapitału, i j ' doba 1 j j j doba 2 j j i obrót kapitałem po dwóch dobach: *—^L_'    ^^—i—i    2/3

to ti    td td+2    t|< tk+2

to uruchomienia dwóch zmian wymaga tez K_n kapitału i | 1=    ) j    |    ;    l    j    i    obrót kapitałem po dwóch dobach:

i—*—*    i    ¹    !    ¹    1    6/3=2

ti t₂ t₃

to

td+

Wzrosną natomiast obroty kapitałem a tym samym i stopa zwrotu. Okres produkcji (odliczamy czas, w którym zakład nie pracuje) w obu przypadkach jest taki sam, ale wzrośnie dwukrotnie wydajność w tym samym przedziale czasu.

Nie można więc utożsamiać przerw produkcyjnych z czekaniem na zakończenie działania zaangażowanych w produkcję sił natury np. podgrzewanie,

Opisane w artykule Inercja działania.